هیدر بار: زنان در طرح سیاسی سازمان ملل برای افغانستان نادیده گرفته شدهاند
حدیث حبیبیار

هیدر بار، معاون بخش زنان در دیدهبان حقوق بشر، با انتقاد از طرح تازهی سیاسی سازمان ملل متحد برای افغانستان، گفته است که این طرح سه نگرانی اساسی، از جمله چگونگی نقش زنان و مبهم بودن خواستههای جامعهی جهانی را در بر دارد.
بانو بار میافزاید که این طرح، حقیقتی را نادیده میگیرد که بر بنیاد قطعنامهی ۱۳۲۵ شورای امنیت سازمان ملل، زنان افغانستانی باید بهگونهی کامل در تمامی گفتوگوها دربارهی آیندهی کشورشان مشارکت داشته باشند.
او گفت: «حقوق زنان یک مورد اختیاری در فهرست نیست که بتوان آن را انتخاب کرد یا نادیده گرفت».
بانو بار در گفتوگو با یکی از رسانهها همچنین بیان کرده که دومین نگرانی، روشن بودن خواستههای طالبان در این طرح است. وی گفته است: «طالبان خواستار آزادسازی تمامی داراییهای منجمدشده، لغو تحریمها و بهرسمیت شناختهشدن هستند. بنابراین، اگر هر یک از این خواستهها برآورده شود، جامعهی جهانی دیگر نمیتواند آن را پس بگیرد».
او میافزاید که طالبان در حال حاضر در مسیر دستیابی به برخی از این اهدافشان پیشرفت کردهاند و این روند میتواند این پیشرفت را تسریع بخشد، بیآنکه جامعهی بینالمللی در برابر آن امتیاز معناداری از طالبان گرفته باشد.
معاون بخش زنان در دیدبان حقوق بشر افزوده است که نگرانی دیگر آن است که طالبان ممکن است در زمینهی مبارزه با هراسافکنی یا بهظاهر در راستای ایجاد حکومت فراگیر اقداماتی انجام دهند؛ اما در خصوص حقوق زنان و حقوق بشر هیچگونه اقدامی صورت نگیرد.
بانو بار تأکید کرده است که جامعهی جهانی نباید اجازه دهد که طالبان بدون ایجاد تغییرات بنیادین در زمینهی حقوق بشر، بهویژه حقوق زنان به امتیازهای سیاسی و اقتصادی دست یابند. به باور او بیتوجهی به این مسئله میتواند پیامدهای جبرانناپذیری برای آیندهی سیاسی و اجتماعی افغانستان بههمراه داشته باشد.
این نگرانیها در حالی مطرح میشود که سازمان ملل متحد و کشورهای عضو در روند سیاسی افغانستان تاکنون سازوکار روشنی برای تضمین مشارکت معنادار زنان و رعایت حقوق بشر از سوی طالبان ارایه نکردهاند. به باور کارشناسان، ادامهی این روند میتواند زمینه را برای مشروعیتیافتن طالبان در سطح بینالمللی فراهم کند؛ بدون آنکه تغییری در سیاستهای محدودکننده آنان بهویژه در برابر زنان به وجود آید.
حذف زنان از روند سیاسی افغانستان تازه نیست. در نشستهای پیشین سازمان ملل، بهویژه در گفتوگوهای دوحه، هیچ نمایندهای از زنان افغانستانی حضور نداشت. این اقدام با انتقاد گستردهی نهادهای حقوق بشری روبهرو شد و به گفتهی فعالان، نشان داد که جامعهی جهانی در عمل به تعهدات خود دربارهی مشارکت برابر زنان پایبند نیست.
دیدهبان حقوق بشر و سایر نهادها بارها هشدار دادند که ادامهی این روند، میتواند به حذف کامل زنان از تصمیمگیری دربارهی آیندهی کشور منجر شود.