«سکوت جامعه‌ی جهانی در برابر ظلم جاری بر زنان افغانستان شرم‌آور است»
پس از فروپاشی نظام دموکراسی در افغانستان و روی کارآمدن طالبان تغییرات زیادی در وضعیت کشور و به ویژه زنان آمد. محدودیت‌ها و دخالت طالبان بر نوعیت پوشش زنان و ممنوعیت کار زنان از سوی این گروه یکی از این تغییرات است. در این میان شماری از زنان در اعتراض به قوانین تازه‌ی طالبان گردهمایی‌هایی را راه‌اندازی کرده و این محدودیت‌ها را برای زنان دست‌وپاگیر عنوان می‌کنند. برای صحبت در مورد میزان موثریت این گردهمایی‌ها، با هدا خموش یکی ازین زنان معترض گفت‌وگویی داریم.
پرسش: هدا خموش در گذشته به سراییدن شعر و فعالیت‌های ادبی مشهور بود چگونه شد که به فعالیت‌های مدنی روی آوردید؟
پاسخ: در گذشته من در بخش ادبیات و شاعری فعالیت داشتم و دو مجموعه‌ی شعری از من چاپ شده است. اما با تسلط طالبان بر افغانستان من از تمام فعالیت‌های فرهنگی خود بازماندم و متوجه شدم که طالبان می‌خواهند زنان را نادیده گرفته و از تمام عرصه‌ها حذف کنند و در چهارچوب خانه مقید کنند. فکر کردم که نیاز است تا به فعالیت‌های مدنی روی بیاورم و با کتله‌ی زیادی از زنان در مقابل این موج ظلم ایستاده شویم.
پرسش: طالبان از زمان تسلط شان هر ازگاهی محدودیت‌های تازه‌ی بر آزادی‌های زنان وضع می‌کنند، این وضعیت چقدر نگران‌کننده است؟
پاسخ: طالبان با تسلط شان در کابل تنها توانستند در کابل حضور داشته باشند اما این که می‌توانند حکومت‌داری کنند یا خیر، هنوز هیچ اقدام موفقی نداشته اند.
در افغانستان جوانانی هستند که نگران آینده‌ی شان اند، زنانی وجود دارند که در طول چند سال گذشته برای تحصیل و کار تلاش زیادی کردند اما تسلط طالبان نقش همه را صفر کرده است و مردم نمی‌توانند این وضعیت را تحمل کنند. به همین دلیل من فکر می‌کنم که این وضعیت پایدار نخواهد ماند.
پرسش: این محدودیت‌ها چقدر برای زنان دست‌وپاگیر است؟
پاسخ: چند روز پیش در یکی از ولایت‌های افغانستان، زمانی که یک زن برای زایمان به شفاخانه مراجعه کرد، طالبان به دلیل نداشتن چادری برقع به او اجازه‌ی رفتن به داخل شفاخانه را ندادند و او مجبور شد دوباره به خانه برگردد و با وضعیت دشوار و بدون هیچ امکاناتی زایمان کند. این اتفاق، دشوار بودن و دست‌وپاگیر بودن محدودیت‌های طالبان را روایت می‌کند.
پرسش: آینده‌ی زنان افغانستان زیر سلطه‌ی طالبان را چگونه می‌بینید؟
پاسخ: اگر وضعیت همین‌گونه ادامه یابد، نقش زنان در عرصه‌های مختلف کشور نادیده گرفته شود و حقوق شان نقض شود، برای آینده‌ی زنان نگران‌کننده است. اکنون برای زنان افغانستان تصور ماندن در چهارچوب خانه دشوار است. طالبان بر رفت‌وآمد زنان و نوع پوشش آنان محدودیت وضع کرده اند و مشخص نیست که در آینده چه خواهند کرد.
پرسش: پس از تسلط طالبان بر افغانستان، شمار زیادی از زنان به دلیل وضع محدودیت‌ها اعتراض کردند، این اعتراض‌ها چقدر با خطر و تهدید همراه است؟
پاسخ: از آغاز تسلط طالبان ما اعتراض‌های خود را آغاز کردیم تا بتوانیم صدای مان را به گوش جهان برسانیم که ما حق خود را می‌خواهیم و حقوق زنان باید پیش‌شرط‌های هر گفت‌وگویی باشد.
ما بارها برای حق مان به خیابان‌ها ریختیم و این اعتراض‌ها گاهی با تهدید و مشکل هم همراه بوده است. دختران مزار در جریان این اعتراض‌ها آسیب دیدند و برخی از آنان شکنجه شدند. فروزان از هم‌سنگران ما به گلوله بسته شد.
زنان در ولایات، به دلیل تهدیدهای بلند امنیتی نمی‌توانند به اعتراض‌ها ادامه دهند و برخی از آنان که با ما همراه استند، مرتب جای خود و راه‌های ارتباطی خود را عوض می‌کنند.
پرسش: چرا جامعه‌ی جهانی در برابر وضعیت افغانستان خاموشی اختیار کرده است؟
پاسخ: دلیل سکوت جامعه‌ی در برابر این‌همه ظلم و نا به‌سامانی که در افغانستان جریان دارد، گنگ و مبهم است. نه‌تنها من بلکه همه‌ی زنان افغانستان سکوت جامعه‌ی جهانی و ظلم طالبان علیه زنان و کودکان را شرم‌آور می‌دانیم.
پرسش: چقدر امیدوار استید که این اعتراض‌ها نتیجه دهد؟
پاسخ: اعتراضات ما ادامه دارد و به گوش جامعه‌ی جهانی رسیده است و شاید به همین دلیل است که تاکنون حکومت طالبان حق مشروعیت نگرفته و این حاصل اعتراضات ماست.
ترتیب: سیمین صدف
