صنایع دستی، صنایع قدیمی اما رو به شکست

صنایع دستی، صنایعی اند که با ابزار ساده و یا هم با دست ساخته می‌شوند. نزدیک به 90 درصد تولیدکنندگان صنایع دستی در افغانستان زنان اند. زنان در افغانستان به تولید صنایع دستی چون قالین، گلیم، نمد، آیینه‌دوزی، خامک و بافندگی مشغول اند. زنانی که در روز با استفاده از نور آفتاب و در شب در روشنی چراغ با کم‌ترین امکانات به تولید صنایع دستی می‌پردازند.

صنایع دستی اما در افغانستان بر خلاف آن‌چه که تولیدکنندگان آن انتظار دارند، از رونق خوبی برخوردار نیست و هم‌زمان با بدتر شدن اوضاع امنیتی، از رونق آن کاسته شده است.

هم‌چنان این تولیدات به دلیل قیمت زیاد آن در بازارهای داخلی کشور فروش زیادی ندارد و به دلیل نبود امکانات و آن‌چه که صنعت‌گران بی‌توجهی حکومت عنوان می‌کنند، به خارج از کشور به آن پیمانه که باید صادر نمی‌شود.

به گونه‌یی که بسیاری از دکان‌های فروش صنایع دستی در بازارهای هرات بسته شده است که از آن جمله می‌توان برخی از مراکز ویژه‌ی این صنعت چون تنها مرکز تجارتی زنان “خدیجه‌الکبرا” نام برد.

صنایع دستی به مثابه‌ی وسیله‌یی برای معرفی فرهنگ، عنعنات و ارزش‌های ملی یک کشور با ارزش است و عموما در کشورهای دیگر از اهمیت خاصی نزد دولت‌ها برخوردار اند و از این روی، تولیدکنندگان صنایع دستی نیز از وضعیت خوبی برخوردار اند.

صنایع دستی منبع درآمد بخش وسیعی از شهروندان و به ویژه زنان است و زنانی زیادی در شهرستان‌های دور و نزدیک هرات با کار در بخش حرفه‌ی خامک روزگار می‌گذرانند. نظر به اطلاعات رییس اتاق تجارت و صنعت زنان در هرات، حدود یک‌هزار زن در هرات به صورت رسمی فعالیت‌های اقتصادی دارند و تعداد کل فعالان اقتصادی زن در حوزه‌ی غرب به 7 هزار می‌رسد که بسیاری از این فعالیت‌های اقتصادی، تولید صنایع دستی است.

استقبال کم مردم از صنایع دستی از یک سو این صنعت و تولیدکنندگان آن را ضربه زده است و از سویی دیگر، نبود مکان‌های مناسب و بازارهای ویژه سبب رونق کم این صنعت شده است.

نبود امنیت در شهرستان‌های دوردست نیز سبب شده است تا امکانات فروش صنایع دستی این شهرستان‌ها در سطح شهر کم‌تر شده و از این رو رونق زیادی نداشته باشد.

هرچند که تا کنون برای رشد و معرفی این صنعت نمایشگاه‌های داخلی زیادی برگزار شده است اما تولیدکنندگان گره این مشکل را در برگزاری نمایشگاه‌های خارجی عنوان می‌کنند.