افزایش اخراج اجباری از ایران؛ زنان در ترس بازگشت به حاکمیت طالبان

برخی از  زنان و دختران که در دوره‌ی جمهوری در وزارت‌خانه‌های مختلف، نهادهای حقوق بشری، سازمان‌های بین‌المللی کار می‌‍‌کردند؛ می‌گویند که از ترس انتقام‌جویی‌های طالبان به ایران پناه برده‌اند. این زنان می‌افزایند در ماه‌های پسین اخراج اجباری افزایش یافته و از سوی با بد رفتاری روبه‎رو اند.

برخی از زنان افغانستانی در ایران در صحبت با خبرگزاری بانوان افغانستان می‌گویند که از ترس طالبان و به امید زندگی بهتر به گونه‌ی قانونی و یا غیر قانونی به این کشور پناه برده‌اند.

فرار از طالبان و سیاست‌های این گروه 

حلیمه همتی، یکی از صدها زن معترضی است که پس از تنگ‌تر شدن فضای عمومی و تهدید‌های طالبان به ایران پناه برده است.

در کابل مصروف آرایش‌گری بود و از این طریق کسب درآمد می‌کرد. از معاشی که از طریق آرایش‌گری به‌دست می‌آرود نیازهای خود و خانوادش را تامین می‌کرد.

حاکمیت طالبان، زندگی حلیمه را کاملا دگرگون می‌کند. با گذشت هر روز طالبان محدودیت‌های تازه‌ی بر زنان و دختران وضع و اجرا می‌کند. هر روز که می‌گذرد، خودش را در بند تازه‌ی می‌بیند.

با گذشت‌ ماه‌ها و سال‌ها، بالاخره سایه‌ی محدودیت‌های طالبان بر کار خانم همتی نیز گسترش می‌یابد. این گروه، کار زنان در آرایش‌گاه‌ را ممنوع کرد و درب آرایش‌گاه‌های زنانه را مسدود می‌کند.

منبع درآمد حلیمه از بین می‎رود. تعداد از دختران و خانم‌های دیگری که با او در یک سالن مصروف کار بودن، نیز بی‌کار می‌شوند.

در این جریان، حلیمه عضویت یک گروه اعتراضی زنان را به‌دست می‌آرود. از همین طریق در برابر سیاست‌های طالبان مبارزه و اعتراض می‌کند.

بارها به خیابان می‌آید و در برابر سیاست‌های طالبان اعتراض و راه‌پیمایی می‌کند. بالاخره، گروه حاکم خیابان‌ها را از زنان و دختران معترض می‌گیرد. طالبان هم‌چنان تعدادی از زنان و دختران معترض را بازداشت و زندانی می‌کند.

حلیمه همتی نیز، با تنگ‌تر شدن فضاهای عمومی و مورد تهدید قرار گرفتند، از کابل فرار می‌کند و به ایران پناه می‌برد. اکنون شش ماه می‌شود که در این کشور زندگی می‌کند؛ اما در آن‌جا نیز مورد بدرفتاری‌های ایرانی و خطر بازگشت داده شدن به افغانستان قرار دارد.

افزایش اخراج اجباری و بدرفتاری با مهاجران افغانستانی

خانم حلیمه می‌گوید که از طالبان فرار کرده که در ایران برایش زندگی خوب‌تری بسازد. می‌گوید که اکنون در این کشور به ویژه در ماه‌های اخیر با بدرفتاری‌های ایرانیان روبه‌رو است.

او می‌افزاید که ایرانیان با همه‌ی افغانستانی‌ها برخورد نامناسب دارند. به گفته‌ی حلیمه، آنان در این کشور مورد توهین و تحقیر قرار می‌گیرند.

حلیمه می‌گوید که بیش‌تر ایرانیان به آنان می‌گویند که باید کشورشان را ترک کرده و به افغانستان برگردند. خانم همتی در این مورد می‌افزاید: «طوری‌که با خودم برخورد شده است. این‌که تو افغانستانی، مهاجر استی. برو گم‌شو به کشورت».

این زن معترض می‌افزاید که برخی از ایرانی‌ها حقوق کارگران افغانستانی را نیز پرداخت نمی‌کنند. افغانستانی‌های که در این کشور زندگی می‌کنند و بدون اسناد قانونی استند، نمی‌توانند از کارفرمایان شان شکایت کنند.

فرشته نوابی، یکی دیگر از دخترانی‌ست که پس از حاکمیت طالبان به ایران پناه برده است. فرشته می‌گوید که به دلیل محدودیت‌های این گروه کشوراش را ترک کرده است. بی‌کاری و ممنوعیت آموزشی را از مهم‌ترین دلیل‌های مهاجرت‌اش عنوان می‌کند.

نوابی نیز، تایید می‌کند که مهاجران افغانستانی در این کشور مورد آزار و اذیت شهروندان ایران قرار دارند.

او می‌گوید، زنان و دخترانی افغانستاتی که در این کشور زندگی می‌کنند، بیش‌تر از ساعت‌های کار رسمی، در کارخانه‌های مختلف کار می‌کنند تا مبادا حقوق شان را کم کرده و یا پرداخت نکنند. به گفته‌ی او برخی از زنان تا ساعت هشت و یا نه شب هم مجبور به کار کردن استند.

به گفته‌ی خانم نوابی، در ماه‌ها و هفته‌های اخیر اخراج اجباری افغانستانی‌ها از این کشور افزایش یافته است. او مدعی‌ست که حتا افرادی که با پاسپورت، ویزا و مدرک قانونی در ایران بودوباش دارند، نیز این روزها به اجبار از شهرها جمع‌آروی شده و اخراج می‌شوند.

فرشته، می‌افزاید که شهروندان افغانستان که به گونه‌ی غیرقانونی در این کشور زندگی می‌کنند؛ از دست‌رسی به خدمات شهری نیز محروم شده اند.

او در این مورد می‌گوید: «وضعیت برای مهاجرین قسمی است که آزار و اذیت خودش را دارد. درهرجای که باشی مثلا نانوایی‌ها، مغازه‌ها و یا بیرون که باشی؛ تا بفهمند که افغانستانی استی، رفتارشان بد می‌شود».

ترس زنان از بازگشت به افغانستان

برخی از زنان و دختران که به دلیل‌های مختلف به ایران رفته‌اند؛ می‌گویند که هم‌زمان با تشدید فشارها برای اخراج اجباری افغانستانی‌ها و بدرفتاری ایرانی‌ها، نگران استند که از این کشور اخراج شوند. آنان می‌افزایند که در صورت بازگشت داده شدن ممکن زندانی شده و مورد انتقام‌جویی طالبان قرار بگیرند.

حلیمه همتی، از زنان معترض که با پسرش به ایران پناه برده است؛ می‌گوید در صورتی‌که اخراج شود، ممکن از سوی طالبان بازداشت و زندانی شود. خانم همتی به دلیل‌ فعالیت‌های اعتراضی نگران اخراج اجباری و زندانی شدن از سوی طالبان است.

فرشته نوابی، با اظهار تاسف می‌گوید که برخی از زنان و دختران نگران بازگشت داده شدن به کشور خودشان استند. «جای تاسف هم است که آدم بگوید مه از رفتن به وطن خود هراس دارم. جانم در خطر است. می‌ترسم. چون از طالبای که نفهم استند، عقل‌شان کم است و ناقص‌العقل استند که باز زنان را ای قسم می‌گویند.»

اکنون که طالبان محدودیت‌ها بر زنان و دختران را بیش‌تر از پیش تشدید کرده است؛ زنان و دختران مهاجر در ایران می‌گویند در صورتی‌که گروه طالبان حتا صدای شان را عورت دانسته پس چطور نگران اخراج اجباری به افغانستان نباشند.

خانم نوابی نیز می‌گوید که از یک‌سو ترس از بی‌کاری و گرسنگی و از سوی دیگر محدودیت‌های طالبان او را بیش‌تر از هر زمان دیگر نگران کرده است. «می‌ترسم که بروم و آن‌جا خطر جانی داشته باشم. می‌ترسم از این‌که نتوانم از خانه‌ی خود بیرون شوم. می‌ترسم از این‌که مه یک روز دیگر و یا یک ساعت دیگری بیش‌تر در آن‌جا زنده نباشم. گشنگی است. بی‌کاری است».

فریده محبی، همراه با خانواده‌اش به گونه‌ی غیرقانونی به ایران رفته است. او می‌گوید همراه با خانواده‌اش از ترس طالبان راه دشوار مهاجرت غیرقانونی را در پیش گرفت.

او سال‌ها در ولایت‌ هلمند کار کرده و پیش‌ از آن‌که این ولایت به دست طالبان سقوط کند، از راه نیمروز به ایران می‌رود. در مسیر مهاجرت به ایران، سه بار توسط مرزبانان ایرانی بازگشت داده می‌شود؛ اما ترس از طالبان آنان را مجبور می‌کند که برای چهارمین بار نیز این دشواری را تحمل کنند.

فریده، با خانواده‌اش سه سال است که در ایران زندگی می‌کند. او می‌گوید که در ماه‌های روند اخراج شهروندان افغانستان از ایران افزایش یافته است.

به گفته‌ی فریده، نیروهای نظامی ایران در هفته‌های پسین حتا برخی از افغانستانی‌ها را از خانه‌های شان نیز بازداشت کرده و به کمپ‌های مهاجران انتقال داده است.

از سوی دیگر، افغانستانی‌ها که سند اقامت و یا ویزا نداشته باشند؛ داشتن کارت بانکی و سیم کارت برای آنان ممنوع شده است. هم‌چنان به کارفرمایان نیز هشدار داده شده که به مهاجران غیرقانونی وظیفه ندهند.

فریده می‌گوید، چون غیرقانونی در ایران زندگی می‌کند؛ از برخورداری همه‌ی خدمات شهری محروم شده است.

«زنان هیچ پناه‌گاهی ندارند»

در همین حال، شماری از فعالان حقوق زن می‌گویند که زنان و دختران در افغانستان با محدودیت‌های طالبان روبه‌رو اند. به گفته‌ی آنان تعدادی از زنان که ایران رفته‌اند، در آن‌جا نیز با سرنوشت نامعلوم و وضعیت بد روبه‌رو اند.

حلیمه پژواک، فعال حقوق زن می‌گوید که زنان از خطر تعقیب، زندانی، شکنجه، تجاوز و یا هم مرگ به ایران برده‌اند.

به گفته‌ی پژواک، زنان و دختران مهاجر در ایران با خطر اخراج اجباری روبه‌رو استند.

این فعال حقوق زن می‌افزاید که ایران به عنوان کشور میزبان، فضای زندگی بر آنان را تنگ کرده است. از سوی دیگر، سازمان ملل نیز هیچ گونه هم‌کاری با مهاجران ندارد.