قطع کمکها و محدودیت طالبان؛ زنان در معرض فقر و بحران انسانی قرار گرفتند
آینور سعیدپور
گزارش تازهی گروه بینالمللی بحران، نشان میدهد که زنان و دختران همچنان در سایه محدودیتهای سختگیرانهی طالبان، با محرومیتهای گسترده آموزشی، اجتماعی و اقتصادی روبهرو اند. پس از بازگشت طالبان به قدرت در ۲۰۲۱، بسیاری از دختران از دسترسی به مکتبهای متوسطه و دانشگاهها محروم شده و این محدودیتها به شدت بر فرصتهای شغلی و مشارکت زنان در فعالیتهای اقتصادی تأثیر گذاشته است.
در این گزارش آمده که محدودیتها و کاهش کمکهای خارجی، دسترسی زنان و کودکان به خدمات درمانی و بهداشتی را مختل کرده و در بسیاری موارد منجر به افزایش فقر، سوءتغذیه و پیامدهای تهدیدکننده زندگی شده است. بسیاری از زنان مجبور به فعالیت در بازارهای غیررسمی شده و خانوادهها برای تأمین معیشت خود به روشهای شدید و خطرناک متوسل شدهاند.
طالبان در گفتوگوها با جامعه بینالمللی به برخی برنامههای اقتصادی محدود برای زنان اشاره کردهاند، از جمله حمایت از کسبوکارهای کوچک و متوسط زنان، ایجاد مراکز پشتیبانی و پارکهای صنعتی مختص زنان و ارتقای دسترسی به منابع مالی و بانکی؛ اما به گفتهی گروه بینالمللی بحران، محدودیتهای طالبان و کاهش حمایتهای خارجی، اجرای این برنامهها را با چالشهای جدی مواجه کرده است.
بر اساس یافتههای گزارش، کاهش کمکهای بینالمللی در سالهای پسین باعث شد صدها مرکز بهداشتی خدمات خود را متوقف کنند، شبکههای آبرسانی بدون نگهداری باقی بمانند و برنامههای حمایتی برای زنان و دختران آسیبپذیر به حالت تعلیق درآید. گروه بنیالمللی بحران، افزوده که زنان و دختران بیشترین آسیب را از این محدودیتها دیدهاند، زیرا قانونهای سختگیرانهی طالبان دسترسی آنان به آموزش، کار و خدمات حیاتی را محدود کرده است.
در گزارش گروه بحران، آمده که بار قطع کمکها بیشترین فشار را بر زنان وارد کرده؛ زیرا افغانستان یکی از مرگبارترین کشورهای جهان برای زایمان است و هر دو ساعت یک زن باردار در اثر عوارض قابل پیشگیری جان خود را از دست میدهد.
به گفتهی این نهاد، در چهار سال حاکمیت طالبان شماری از کشورهای اروپایی، همسایگان افغانستان و برخی کشورهای آسیایی و منطقهای تلاش کرده تا با ارایهی کمکهای فنی و اقتصادی، مشارکت زنان افغانستانی در فعالیتهای اقتصادی را پشتیبانی کنند. بر اساس گزارش، اتحادیهی اروپا و نهادهای بینالمللی برنامههایی برای تسهیل دریافت وام، ثبت شرکتها و فروش محصولات زنان در بازارهای خارجی ارایه کردهاند. با این حال، محدودیتهای طالبان و چالشهای سیاسی بینالمللی، اجرای کامل این برنامهها را دشوار کرده است.
در بخش دیگری از گزارش آمده که زنان و دختران در افغانستان، به دلیل قطع کمکهای بینالمللی و محدودیتهای داخلی، با افزایش مرگومیر ناشی از فقر، سوءتغذیه و کمبود خدمات درمانی روبهرو اند. گروه بینالمللی بحران، تاکید کرده که کاهش کمکهای انساندوستانه و انکشافی، خطر فروپاشی معیشتی و انسانی برای زنان را افزایش داده و ادامهی این روند میتواند پیامدهای بلندمدت جدی برای سلامت، امنیت و مشارکت اقتصادی زنان داشته باشد.
گروه بینالمللی بحران، با اشاره به سیاستهای طالبان و وضعیت اقتصادی افغانستان در چهار سال گذشته افزوده که محتملترین سناریو برای اقتصاد افغانستان این است که تا حد زیادی از جهان جدا بماند؛ زیرا انزوای طالبان عمیقتر شده و این گروه تمایلی به تغییر رویکرد ندارد.
این گزارش در وضعیتی نشر میشود که دادههای سازمان ملل متحد نشان میدهد نیمی از جمعیت افغانستان برای ادامهی زندگیشان به کمکهای انساندوستانه نیاز دارند. نزدیکی فصل سرما، بازگشت گستردهی مهاجران از ایران و پاکستان و زمینلرزهی پسین در شرق افغانستان فشارها بر زیرساختها را افزایش داده است. سازمان ملل، بارها از کمبود بودجه برای امدادرسانی به شهروندان افغانستان ابراز نگرانی کرده است.
در سوی دیگر، محدودیتهای وضعشده بر زنان و دختران، سبب انزوای بیشتر افغانستان و عمیقترشدن زیانهای اقتصادی شده است. با این حال، طالبان در چهار سال گذشته محدویتها بر زنان و دختران را نه تنها که لغو نکرده؛ بلکه تشدید کرده است.
