زندان، شکنجه، تحقیر؛ روایت زنانی که در برابر طالبان ایستادگی کردند
آی‌نور سعیدپور
سازمان حامی جنبش‌های فمینیستی موسوم به «فِمِنا»، گزارش داده که طالبان پس از به‌دست‌گرفتن قدرت، ۱۲۹ فرمان به‌هدف محدود‌کردن زنان و دختران صادر کرده و برای اجرایی‌کردن این فرمان‌ها، از تشدد کار گرفته است. زنانی که در برابر آن‌ها اعتراض کرده‌اند، زندانی شده و در زندان‌های این گروه شکنجه، توهین و تحقیرهای حداکثری را تحمل کرده‌اند.
فِمِنا، گزارشی نشر کرده که در آن با ۱۲ زن و دختری که تجربه‌ی زندان طالبان را دارند، گفت‌وگو شده است. این زنان بین ۲۵ تا ۴۰ سال سن دارند.
بر اساس این گزارش، این زنان در سال‌های ۲۰۲۱ تا ۲۰۲۳ میلادی به‌جرم فعالیت مدنی و اعتراض به سیاست‌های رژیم طالبان در برابر زنان، عمدتاً در شهر کابل دست‌گیر شده‌اند و هرکدام‌شان دوره‌های کوتاه‌مدت و بلند‌مدت بازداشت و زندان را پشت سر گذاشته‌اند.
اکثر مدافعان حقوق بشر و حقوق زنان در گفت‌وگو با «فِمِنا» گفته‌اند که دلیل عمده‌ی بازداشت آنان، شرکت در تظاهرات و اعتراض به سیاست‌ها و قانون‌های «تبعیض‌آمیز» گروه طالبان بوده است. این زنان از مکان‌های مختلفی چون محل تظاهرات، خانه‌ها، خیابان‌ها و خانه‌های امن بازداشت و به زندان منتقل شده‌اند.
شکنجه و خشونت در زندان طالبان
فِمِنا نوشته که همه‌ی زنان بازداشت‌شده که در این گزارش با آنان گفت‌وگو شده، پس از انتقال به بازداشت‌گاه و زندان‌ها، در معرض انواع شکنجه، خشونت‌های جنسی و جنسیتی قرار گرفته‌اند.
بر مبنای اظهارات زنان زندانی، مأموران و مسئولان بازداشت‌گاه‌ها و زندان‌های طالبان از شیوه‌های خشن بازجویی و شکنجه‌ی روانی و جسمی برای به‌حرف‌کشیدن و ترساندن زنان استفاده کرده‌اند.
پنج تن از زنانی که تجربه‌ی حبس انفرادی دارند، روایت کرده‌اند که در اتاق‌ها یا سلول‌های خیس، سرد و تاریک برای روزهای متمادی حبس شده بودند و هنگام رفت‌و‌برگشت به دست‌شویی نیز مجبور به زدن چشم‌بند بودند.
بازجوها در بازجویی‌های پی‌هم و فرسایشی که معمولاً در ساعت‌های میانی شب انجام می‌شده، زنان زندانی را با کتک، مشت و لگد، سیلی زدن بر سر و صورت، پرت‌کردن اشیای بُرنده و تیز، پاشیدن چای یا آب داغ به سر و صورت، لت‌وکوب با میل و قنداق تفنگ مورد شکنجه و خشونت جسمی قرار داده‌اند.
شش نفر از زنان زندانی در گفت‌وگو با فِمِنا گفته‌اند که با استفاده از شوک برقی مورد شکنجه قرار گرفته‌اند و این تجربه چندین بار تکرار شده است.
در این گزارش آمده که تمام زنان مصاحبه‌شونده در دوران بازداشت مورد خشونت‌های کلامی قرار گرفته و توسط مأموران طالب بارها با الفاظی چون «روسپی» و «جاسوس بیگانه‌ها» خطاب شده‌اند؛ موضوعی که هراس شدیدی از اتهام‌های سنگینی چون «فحشا» و «بغاوت» ایجاد کرده بود؛ اتهاماتی که هر دو می‌توانند مجازات‌های سنگینی به‌دنبال داشته باشند.
شرایط وحشت‌ناک بازداشت‌گاه‌ها
فِمِنا، با استناد بر چشم‌دیدهای زنان زندانی‌شده نوشته که در بسیاری از موارد، بازداشت‌گاه‌ها و زندان‌های طالبان در ساختمان‌های دولتی، دفترهای رسمی و کودکستان‌هایی قرار دارند که طالبان از آن‌ها به‌عنوان بازداشت‌گاه و حتی زندان استفاده می‌کنند.
به‌گفته‌ی زنان بازداشت‌شده، طالبان همه‌ی پنجره‌ها و درهای این ساختمان‌ها را با قطعات آهنی کاملاً پوشانده و قفل و زنجیر کرده‌اند. اتاق‌ها بدون نور و هوای کافی‌اند و کم‌ترین امکانات بهداشتی را دارند.
یازده نفر از زنان مصاحبه‌شونده درباره‌ی وضعیت سخت و محیط نامناسب و غیربهداشتی زندان‌ها و بازداشت‌گاه‌های طالبان صحبت کرده‌اند. به‌گفته‌ی آنان، سلول‌ها یا اتاق‌ها کثیف، خیس و بدبو، و مملو از موش و حشرات گزنده‌اند.
