ترس، بازداشت و محدودیت زنان؛ چگونه مردان به مأموران بیمزد طالبان تبدیل شدند؟
آینور سعیدپور

در سایهی حکومت طالبان، بسیاری از پدران، برادران و شوهران ناچار شدهاند که نقش مأموران «محتسبان طالبان» را در خانههایشان ایفا کنند و بهگونهای ناخواسته، اجراکنندگان دستورهای سختگیرانهای باشند که زندگی زنان را محدود کرده است.
روزنامهی گاردین، گزارش داده که این مردان تحت فشار اجتماعی، ترس از مجازات و حفظ آبرو، آزادی زنان خانواده را سرکوب میکنند.
براساس این گزارش مردانی که با آنان گفتوگو شده، گفتهاند در صورتی که زنان خانوادهی شان از قانونهای طالبان پیروی نکنند، مردان جریمه یا زندانی میشوند و به همین دلیل محدودیتها در خانوادههای شان تشدید کرده اند.
آنان گفته اند که زنان خانواده را مجبور به پوشیدن برقع، همراهی با مرد محرم در بیرون از خانه و حتا سکوت در مکانهای عمومی میکنند.
امیر، پدر دو دختر نوجوان در کابل، گفته: «بیشتر از آنکه پدر باشم، نگهبان شدهام. از ترس طالبان، دخترانم را از بیرون رفتن منع میکنم. حتا به آنلت اجازه نمیدهم در بازار بخندند.»
جاوید حکیمی، باشندهی بامیان، به گاردین گفته است: «مردان به سربازان بدون مزد طالبان تبدیل شدهاند. برای حفظ آبرو و جایگاه اجتماعی، مجبوریم دستورهای آنها را در خانه اجرا کنیم.»
این وضعیت تنها به کنترل رفتوآمد و پوشش محدود نمیشود. به گفته برخی زنان، ترس مردان از مجازات اجتماعی یا قضایی، منجر به رفتار خشونتآمیز در خانه شده است. فرشته، زن جوانی از بدخشان، روایت کرده که تنها بهدلیل نپوشیدن برقع هنگام خرید از بازار، از سوی شوهرش مورد ضربوشتم قرار گرفته است.
ریچارد بنت، گزارشگر ویژهی شورای حقوق بشر سازمان ملل برای افغانستان، با ابراز نگرانی گفته که مردان خانواده اکنون بیشتر از پیش به مجریان محدودیتهای جنسیتی تبدیل شدهاند و این روند، فشار روانی و اضطراب گستردهای بر زنان – بهویژه جوانان – وارد کرده است.
طالبان، از زمان بازگشت به قدرت در اگست ۲۰۲۱، قانون «امر به معروف و نهی از منکر» را توشیح و تنفیذ کرد؛ قوانینی که حضور اجتماعی زنان را تقریباً بهطور کامل حذف کرده است.