بحران آموزش در افغانستان: زنان خواهان فشارهای دیپلماتیک بر طالبان
آی‌نور سعیدپور
جنبش روزنه‌ی آزادی زنان افغانستان، به مناسبت روز جهانی آموزش نسبت به محرومیت دختران از حق آموزش اعتراض کرد. این جنبش، محدودیت‌های اعمال‌شده بر آموزش زنان را نقض آشکار حقوق بشر دانسته و خواهان اقدام‌های فوری جامعه‌ی جهانی برای تغییر این وضعیت شد.
زنان معترض در واکنش به ادامه‌ی ممنوعیت آموزش دختران و تجلیل از روز جهانی آموزش در کابل گردهمایی برگزار کردند. آنان می‌گویند که به دلیل سیاست‌های محدودکننده‌ی طالبان، صدها هزار دختر مجبور به فراموش‌کردن رویاها و هدف‌های شان شده‌اند.
در اعلامیه‌ی جنبش روزنه آزادی زنان افغانستان که نسخه‌ای از آن به خبرگزاری بانوان افغانستان نیز ارسال‌شده، آمده است که در هیچ‌یک از کشورهای جهان، چنین محدودیت‌هایی علیه زنان وجود ندارد. این جنبش وضعیت کنونی را نتیجه‌ی حاکمیت طالبان دانسته که حقوق زنان را به‌طور سیستماتیک هدف قرار داده و میلیون‌ها زن و دختر را از جامعه حذف کرده است.
درخواست اقدام از جامعه جهانی
این جنبش از سازمان‌های حقوق بشری و دولت‌های حامی حقوق زنان خواسته است تا اقدام‌های عملی برای بازگشایی مکتب‌ها و دانشگاه‌ها در افغانستان انجام دهند. در اعلامیه آمده است: “آموزش یک حق مسلم و جهانی است که هیچ‌کس نباید از آن محروم شود. ما خواهان تلاش‌های جدی برای باز کردن دروازه‌های تحصیل به روی زنان افغانستانی هستیم تا آنان بتوانند در مسیر رشد و پیشرفت گام بردارند.”
در بیش از سه سال گذشته، سازمان ملل متحد، اتحادیه‌ی اروپا و بسیاری از کشورهای جهان، بارها از طالبان خواسته‌اند که محدودیت‌های آموزشی برای دختران را لغو کنند. با این حال، این درخواست‌ها تاکنون به تغییر در سیاست‌های طالبان منجر نشده است. بسیاری از نهادهای حقوق بشری هشدار داده‌اند که ادامه‌ی این وضعیت، افغانستان را از مسیر توسعه و پیشرفت دورتر خواهد کرد و بحران‌های اجتماعی و اقتصادی را عمیق‌تر می‌کند.
روز جهانی آموزش که با هدف ترویج دسترسی برابر به آموزش برای همه گرامی داشته می‌شود، امسال نیز برای زنان و دختران افغانستانی، نمادی از امیدهای از دست‌رفته است. جنبش روزنه آزادی زنان افغانستان تأکید کرده است که تلاش برای بازگشت دختران به مکتب و دانشگاه‌ها، نه‌تنها یک وظیفه اخلاقی؛ بلکه ضرورتی برای بازسازی آینده‌ی افغانستان است.
پس از روی‌کارآمدن طالبان در آگست 2021، افغانستان شاهد موج گسترده‌ای از محدودیت‌ها بر حقوق زنان بوده است. یکی از جدی‌ترین این محدودیت‌ها، ممنوعیت آموزش دختران بالاتر از صنف ششم و تعطیلی دانشگاه‌ها برای زنان است. این سیاست‌ها نه‌تنها میلیون‌ها دختر و زن را از دسترسی به حق بنیادین آموزش محروم کرده؛ بلکه آینده‌ی تحصیلی و شغلی آنان را نیز در ابهام فرو برده است.
