«مردم هنوز آن‌چنان که باید به ارگان‌های عدلی و قضایی اعتماد ندارند.»

هرات، جز ولایت‌هایی است که همه‌ساله با ثبت بیشترین رقم خشونت‌ها در صدر جدول خشونت در برابر زنان قرار دارد. اداره‌ی امور زنان، تنها اداره‌ی ویژه‌ی زنان است که در راستای کاهش خشونت‌ها و افزایش ظرفیت زنان کار می‌کند. برای صحبت بیشتر در این مورد با انیسه سروری، رییس اداره‌ی امور زنان ولایت هرات گفت‌وگویی داریم.

پرسش: چرا فرار از منزل در سال‌های اخیر، به عنوان خشونت ثبت نمی‌شود؟

پاسخ: فرار از منزل از دو سال به این‌سو وصف جرمی خود را از دست داده است. طبق مصوبه‌یی که از سوی ریاست‌جمهوری صادر شد، فرار از منزل جرم پنداشته نمی‌شود. در صورتی‌که دختر زیر سن قانونی باشد و با مردی که سن قانونی خود را تکمیل کرده باشد فرار کند، وصف تجاوز جنسی را به خود می‌گیرد و با نام اغفال زنان به ثبت می‌رسد. در صورتی که دختر سن قانونی خود را تکمیل کرده باشد، مسئله‌ی زنا مطرح می‌شود.

پرسش: با این‌که بیشتر، فرار از منزل زمانی اتفاق می‌افتد که خشونتی در کار باشد، چرا به عنوان خشونت ثبت نمی‌شود؟

پاسخ: مطمئنا زمانی فرار از منزل اتفاق می‌افتد که خشونتی در کار باشد. اما این در صورتی است که تنها فرار کند که این جرم نیست و به خانه‌ی امن منتقل می‌شود. اما اگر تنها نباشد و شریک جرمی داشته باشد، قضیه متفاوت است.

پرسش: زنان در شهرستان‌ها به عدالت دسترسی ندارند، قرار بود واحدهای سومی اداره‌ی امور زنان را ایجاد کنید، چه شد؟

پاسخ: در سطح شهرستان متاسفانه هنوز واحدهای سومی نداریم و با این که دادخواهی‌های زیادی نیز صورت گرفته است. بر اساس وعده‌ها، ساختارهای جدیدی قرار است در وزارت ایجاد شود، ما در سال 1400 شاهد ایجاد این واحدها در شهرستان‌ها باشیم. شهرستان‌هایی که امن است، امکان ایجاد این واحدها بیشتر است و در شهرستان‌هایی که ناامن است نیز تلاش می‌شود تا این واحدها ایجاد شود.

پرسش: حقوق بشر پیش از این گفته بود که آمار خشونت در هرات واقعی نیست، آیا همین‌طور است؟

پاسخ: آمار خشونت، خالص نیست و نیز نشان‌دهنده‌ی کل آمار خشونت در برابر زنان نیست. ممکن، آمار واقعی خیلی بیشتر از چیزی است که ثبت می‌شود. درکل، قضایایی که ثبت می‌شود، از شهر و شهرستان‌های نزدیک است  به همین دلیل، در شهرستان‌های دور خشونت‌های زیادی اتفاق می‌افتد که به دلیل ناامنی و وجود مخالفان مسلح دولت، ثبت نمی‌شود.

پرسش: اداره‌ی شما، برای زنان بی‌سرنوشت چه می‌کند، مثلا برای لیلا چه کردید و برای راحله چه می‌کنید؟

پاسخ: ارگان ما برای دفاع از حقوق زنان کار می‌کند و ما تلاش می‌کنیم که برای بهبود وضعیت زنان کار کنیم. لیلا، پنج سال پیش مورد خشونت قرار گرفته بود و به دلیل این که قطع نخاع بود، زخم بستر گرفت و چون خانواده‌اش خارج از کشور رفته بودند، کسی نبود تا از او نگهداری کند. ما برای استخدام پرستار و رسیدگی به وضعیت لیلا، مبلغی پول جمع‌آوری کرده بودیم. تا این که پل ارتباطی ما با لیلا به سفر رفت و دو روز پس از برگشت‌اش مطلع شدیم که لیلا را از دست دادیم. راحله هم زن سرگردانی است که از طریق گزارش خبرگزاری بانوان از وضعیت‌اش مطلع شدیم، حالا تلاش می‌کنیم که او را پیدا کرده و به وضعیت‌اش رسیدگی کنیم.

پرسش: چرا با وجود اداره‌ی شما و ارگان‌های عدلی و قضایی، باز هم برخی قضایا به صورت عرفی حل می‌شود؟

پاسخ: قضایایی که ثبت دولت می‌شود از سوی ارگان‌های عدلی و قضایی حل می‌شود. مشکل این است که مردم هنوز آن اعتمادی را که باید، به ارگان‌های عدلی و قضایی ندارند و مشکل دیگر طولانی بودن روند و طلب منابع مالی زیاد است که سبب می‌شود، خانواده‌ها بیشتر قضایای خود را به مخالفان مسلح دولت رجعت دهند.

ترتیب: سیمین صدف