گزارش تازه‌ای از افغانستان؛ سیاست‌های طالبان، زندان و کنترل مردانه بر زنان

گروه کاری زنان، صلح و امنیت سازمان ملل متحد، می‌گوید طالبان به اجرای سیاست‌های فزاینده‌ی تبعیض جنسیتی ادامه داده‌اند؛ سیاست‌هایی که هدف آن حذف زنان و دختران از عرصه‌ی عمومی است.

این نهاد، روز جمعه (۹ جوزا)، گزارش عملیاتی ماهانه‌ی خود را به شورای امنیت سازمان ملل متحد ارایه کرد. در این گزارش، وضعیت زنان و دختران در زیر حاکمیت طالبان و راه‌کارهایی برای مقابله با آن تشریح شده است.

به باور این نهاد، هم‌زمان با اجرای محدودیت‌های تازه از سوی طالبان بر کار و فعالیت زنان، کاهش کمک‌های انسان‌دوستانه نیز، سبب وخامت بیش‌تر وضعیت زنان شده و زندگی آنان را با تهدیدهای جدی‌تری روبه‌رو کرده است. از جمله، دس‌ترسی به خدمات بهداشتی، به‌ویژه سلامت جنسی و باروری، به‌شدت کاهش یافته است.

کنترل مردان خانواده بر زنان

در بخشی از این گزارش آمده که زنان در افغانستان نه‌تنها در جامعه؛ بلکه حتا در خانه‌های خود نیز احساس امنیت ندارند. به گفته‌ی گروه کاری زنان، صلح و امنیت، طالبان با از میان برداشتن سازوکارهای رسمی رسیدگی به خشونت‌های مبتنی بر جنسیت، مردان خانواده را عملاً به کنترل زنان واداشته‌اند.

به باور این نهاد، طالبان با تحمیل نوع خاصی از پوشش، تهدید به بازداشت و مجازات زنانی که از آن سرپیچی می‌کنند، فضای خشونت خانگی را تشدید کرده‌اند. این سیاست‌ها، به‌طور سیستماتیک، به مردان مشروعیت اعمال خشونت بر زنان خانواده‌شان را داده است.

بازداشت و سرکوب فعالان زن

گزارش تأکید دارد که طالبان در نزدیک به چهار سال گذشته به بازداشت خودسرانه‌ی فعالان حقوق زن، روزنامه‌نگاران، مدافعان حقوق بشر و معترضان زن ادامه داده‌اند. این بازداشت‌ها، بیش‌تر با بدرفتاری، شکنجه و خشونت جنسی هم‌راه بوده‌اند.

تلاش برای به‌رسمیت‌شناسی آپارتاید جنسیتی

در بخشی دیگر از گزارش، به تلاش‌ زنان افغانستانی برای به‌رسمیت‌شناسی «آپارتاید جنسیتی» به‌عنوان جنایت در برابر بشریت اشاره شده است.

به گفته‌ی این نهاد، کارشناسان سازمان ملل نیز محدودیت‌های گسترده‌ی طالبان بر زنان و دختران را مصداق «آپارتاید جنسیتی» دانسته‌اند.

بر بنیاد داده‌های این گزارش، طالبان تاکنون بیش از ۸۰ فرمان محدودکننده بر زنان و دختران صادر کرده‌اند که سبب محرومیت آنان از ابتدایی‌ترین حقوق انسانی و شهروندی شان شده است.

نقش کم‌رنگ زنان در روند دوحه

گروه کاری زنان، صلح و امنیت، هم‌چنان از روند سیاسی دوحه، که به بازگشت طالبان به قدرت انجامید، انتقاد کرده و نوشته که این فرآیند نه‌تنها اولویت‌های زنان را نادیده گرفته؛ بلکه حضور معنادار آنان را در گفت‌وگوها نیز تضمین نکرده است.

در این گزارش، نگرانی‌ شدید فعالان حقوق زن نسبت به طرح «موزاییک» دفتر یوناما نیز بازتاب یافته است. بسیاری از فعالان معتقدند که این طرح، با حذف تدریجی زنان از تصمیم‌گیری‌ها، زمینه‌ی عادی‌سازی حاکمیت طالبان را فراهم می‌کند.

درخواست از شورای امنیت: لغو محدودیت‌ها

گروه کاری از شورای امنیت خواسته که طالبان را وادار کند که همه‌ی سیاست‌ها و اقدام‌هایی را که ناقض حقوق بشر زنان‌ اند لغو کند و امکان دست‌رسی کامل آنان به حقوق‌شان را بر بنیاد تعهدات بین‌المللی افغانستان، از جمله کنوانسیون رفع تبعیض علیه زنان، فراهم کنند.

این نهاد هم‌چنان خواستار مشارکت کامل، برابر، معنادار و ایمن زنان افغانستانی—به‌ویژه مدافعان حقوق بشر، فعالان صلح و قربانیان خشونت جنسیتی—در همه‌ی گفت‌وگوهای بین‌المللی درباره‌ی آینده‌ی افغانستان شده است.

گروه کاری زنان، صلح و امنیت از شورای امنیت سازمان ملل خواسته که روند پاسخ‌گویی برای جرایم بین‌المللی، به‌ویژه جرایم جنسیتی، را پی‌گیری کرده و پرونده‌ی افغانستان را به دیوان کیفری بین‌المللی ارجاع دهد.

طالبان در نزدیک به چهار سال گذشته، با اجرایی‌کردن سیاست‌های سخت‌گیرانه بر زنان و دختران عملا آنان را از تمامی عرصه‌های زندگی عمومی حذف کرده است.

درخواست‌های دوام‌دار سازمان‌ها و نهادها از این گروه مبنی بر رعایت حقوق زنان، هیچ تاثیری بر سیاست‌های این گروه نداشته؛ بلکه وضعیت زنان با گذشت هر روز رو به وخامت گذاشته است.