دختران در انتظار مکتب؛ طالبان هنوز شرایط بازگشایی مکتب‌ها را فراهم نتوانسته اند

شیر عباس استانکزی، معین سیاسی وزارت امور خارجه‌ی طالبان در دیدار با هیات ایرانی در کابل، گفته است که این گروه هنوزهم برای ایجاد فضای و شرایط “مناسب” برای آموزش دختران کار می‌کند.

با گذشت بیش از دوسال، از به قدرت رسیدن طالبان در افغانستان، معین سیاسی وزارت خارجه‌ی طالبان در شبکه‌ی اجتماعی اکس، از دیدار با هیات ایرانی خبر داده است.

استانکزی در این دیدار آموزش را “حق قانونی” دختران افغانستانی عنوان کرده است و گفته‌است که تلاش‌های این گروه برای بازگشایی مکتب‌های دخترانه جریان دارد.

این مقام طالبان هم‌چنان گفته است که با فراهم شدن “محیط مناسب” این گروه به‌ زودترین درهای مکتب‌های دخترانه را خواهند گشود.

طالبان پس از به‌دست گرفتن قدرت ابتدا تمام مکتب‌های بالاتر از صنف ششم را در سراسر کشور مسدود کردند. پس از آن دانش‌گاه‌های خصوصی و دولتی را نیز به‌روی دختران دانش‌جو منع کردند.

طالبان در ابتدای این ممنوعیت گفته بودند که ممنوعیت آموزش دختران تا “امرثانی” است و با مناسب شدن محیط آموزشی، مواد درسی و پوشش مناسبت به دختران اجازه‌ی آموزش خواهند داد.

عباس استانکزی از محدود چهره‌ها در میان طالبان است که خواستار بازگشایی نهادهای آموزشی دخترانه است.

پیش‌تر نیز این مقام طالبان مدعی شده بود که ممنوعیت آموزش دختران باعث دوری این گروه از جامعه‌ی جهانی شده‌اند.

اما در میان طالبان اتحاد نظر در مورد آموزش دختران وجود ندارد. پیش‌تر ریچارد بنت، گزارش‌گر ویژه‌ی حقوق بشر  سازمان ملل، نیز گفته بود که در میان افراد طالبان در مورد آموزش دختران توافق نظر وجود ندارد.

در میان مقام‌های بلندپایه‌ی طالبان چهره‌های تندرو و محلف طالبان نیز وجود دارند که با جدیت از ممنوعیت آمکزش دختران دفاع می‌کنند. از جمله ندامحمد ندیم، وزیر تحصیلات‌عالی طالبان که همواره از ممنوعیت آموزش دختران دفاع کرده و باری هم گفته بود که جای زنان و دختران در خانه است نه مکتب و دانش‌گاه.

از دیگر چهره‌های مخالف آموزش دختران محمدخالد حنفی، وزیر امر به معروف و نهی از منکر طالبان و فریدالدین محمود، رییس اکادمی علوم طالبان می‌توان نام برد. 

وزارت خزانه‌ی داری امریکا به مناسبت ۷۵مین سال‌گرد اعلامیه حقوق بشر، این دو مقام طالبان را به دلیل نقض گسترده‌ی حقوق بشری، به‌ویژه مخالفت با آموزش دختران در لیست تحریم‌های این وزارت اضافه کرد.

در همین‌حال، شماری دختران‌دانش‌آموز می‌گویند که از تداوم ممنوعیت آموزش خسته شده‌اند. آنان خواستار بازگشایی نهادهای آموزشی شده و می‌گویند امیدوار اند که درسال جدید تحصیلی زنگ مکتب‌های دخترانه نیز نواخته شود.

رحیمه، دانش‌آموزش صنف نهم مکتب که از سه‌سال به این‌سو به‌دلیل قرنیتن ناشی از کرونا و به دنبال آن ممنوعیت آموزش دختران بالاتر از صنف ششم نتوانسته به مکتب برود؛ از این وضعیت خسته و ناراحت است.

رحیمه، تمام سال را در انتظار “اطلاع ثانی” طالبان برای برگشت به مکتب‌اش سپری کرده است. او، هم‌چنان از آینده‌ی خود و میلیون‌های دختر محروم از آموزش نگران است. “کل سال منتظر بودم که مکتب باز شوه که نشد. زمستان شد. امیدوارم سال آینده مکتب باز شوه. اگر مکتب باز نشوه همه‌ی دخترا بی‌سواد می‌مانه.”

طالبان درخواست‌های داخلی و خارجی برای بازگشایی مکتب‌ها دخترانه را رد کرده و آن را مساله‌ی داخلی افغانستان توصیف کرده است.

آمار یونسکو نشان می‌دهد که شمار دانش آموزان در افغانستان از یک میلیون در سال ۲۰۰۱ به ده میلیون در سال ۲۰۱۸ افزایش داشته که شمار دانش آموزان دختر به ۲.۵ نفر میلیون می‌رسید.