روز جهانی دانش‌جو؛ دختران افغانستانی ۱۰۶۳ روز از دانش‌گاه محروم اند
آی‌نور سعیدپور
امروز ۱۷ نوامبر برابر با روز جهانی دانش‌جو است؛ جهان در حالی از این مناسب گرامی‌داشت می‌کند که در افغانستان، دختران دانش‌جو برای هزار و ۶۳ روز از حضور در دانش‌گاه‌ها محروم مانده‌اند.
طالبان در ۲۰ دسامبر ۲۰۲۲ دروازه‌ی دانش‌گاه‌های دولتی و خصوصی را در سراسر افغانستان به‌روی دختران بستند. هرچند این گروه در آغاز اعلام کرده بود که این تصمیم «تا امر ثانی» است؛ اما با گذشت نزدیک به سه سال هیچ نشانه‌ای از بازگشایی دانش‌گاه‌ها دیده نمی‌شود.
درخواست‌های پی‌درپی زنان و دختران در افغانستان و نیز، فشار نهادهای حقوق بشری و جامعه‌ی جهانی تاکنون نتوانسته این تصمیم طالبان را تغییر دهد. مقام‌های این گروه، بارها تأکید کرده‌اند که موضوع آموزش دختران «مساله‌ی داخلی» افغانستان است و هیچ نهاد یا کشوری حق مداخله در آن را ندارد.
در چهار سال گذشته، هرگونه اعتراض و مطالبه زنان برای لغو محدودیت‌های آموزشی نیز با «سرکوب شدید» از جمله بازداشت و زندانی‌شدن معترضان از سوی طالبان مواجه شده است.
روز جهانی دانش‌جو هر سال در ۱۷ نوامبر گرامی داشته می‌شود؛ روزی که ریشه در رویدادی تراژیک در سال ۱۹۳۹ دارد. در آن زمان، نیروهای نازی پس از اعتراض‌های دانش‌جویی در پراگ، صدها دانش‌جو را بازداشت کردند، نُه نفر از رهبران آنان را اعدام و بیش از هزار دانش‌جو را به اردوگاه‌های کار اجباری منتقل کردند. پس از جنگ جهانی دوم، اتحادیه‌های دانش‌جویی بین‌المللی این تاریخ را به عنوان «روز جهانی دانش‌جو» ثبت کردند. این روز برای گرامی‌داشت از آزادی آموزش، استقلال دانش‌گاهی و نقش پیش‌رو دانش‌جویان در دفاع از حقوق بشر و عدالت اجتماعی در سراسر جهان گرامی‌داشت می‌شود.
