فعالان حقوق بشر: طرح موزاییک سازمان ملل، حذف زنان توسط طالبان را نهادینه میسازد
حدیث حبیبیار

شماری از اعضای یک نهاد حقوق بشری موسوم به «اتحاد فعالان حقوق بشر»، با ابراز نگرانی عمیق از طرح «موزاییک» سازمان ملل متحد، هشدار دادهاند که این طرح نه تنها مشروعیت طالبان را تقویت میکند؛ بلکه با نادیدهگرفتن حقوق زنان افغانستانی، حذف آنان از ساختار سیاسی و اجتماعی کشور را نهادینه میسازد.
این فعالان امروز سهشنبه، ۲۳ ثور، با نشر بیانیهای در صفحهی اجتماعی اکس نسبت به اهداف «پنهان و آشکار» طرح «موزاییک» سازمان ملل متحد ابراز نگرانی کرده و تأکید کردهاند که این طرح نه بر مبنای خواست مردم افغانستان؛ بلکه تحت مدیریت اجرایی دفتر یوناما و با مشارکت برخی از عناصر وابسته به «تروریزم» منطقهای پیش میرود.
در این بیانیه آمده است که طرح موزاییک، بهجای آنکه راهی برای حل بحران افغانستان باشد، در عمل ابزاری برای «مشروعیتبخشی» به گروه طالبان شده و به بازتولید بحران میانجامد. فعالان حقوق بشر هشدار دادهاند که یوناما از نقش بیطرفانهی خود «فاصله گرفته و اکنون به یکی از دستاندرکاران اصلی طرحی سیاسی برای تحکیم قدرت طالبان تبدیل شده است».
اتحاد فعالان حقوق بشر همچنین با اشاره به حقوق زنان در افغانستان گفته است که هیچ روند سیاسی نمیتواند با حذف زنان، سرکوب اقوام، خاموشسازی رسانهها و تبعید فعالان مدنی، مشروعیت و دوام داشته باشد. این فعالان تأکید کردهاند که «طرح موزاییک، اگر بر چنین پایههایی ادامه یابد، نه سازوکار مدیریت بحران است؛ بلکه پروژهای برای تثبیت ظلم خواهد بود».
در بخش دیگر این بیانیه آمده است که واگذاری کرسی نمایندگی افغانستان در سازمان ملل متحد به طالبان، به معنی «شناسایی سیاسی و حقوقی» این گروه است و میتواند پیامدهای «فاجعهباری» برای نظم بینالمللی، حقوق بشر و امنیت جهانی داشته باشد.
این فعالان از سازمان ملل متحد و جامعهی جهانی خواستهاند که به صدای واقعی مردم افغانستان گوش دهند، نه به صدای «تفنگ و ترور». آنان تأکید کردهاند که ملل متحد نباید مردمی را که با ایستادگی، اعتراض مدنی، مهاجرت اجباری و تلاش روزمرهیشان در پی آزادی، عدالت و کرامتاند، نادیده بگیرد.
اتحاد فعالان حقوق بشر همچنان خواستار ایجاد روندی شفاف، مشروع و مبتنی بر اراده مردم شده است؛ روندی که در آن برای طالبان و سایر گروههای «تروریستی» هیچگونه نقش و جایگاهی در نظر گرفته نشود.
طالبان، با روی کارآمدن دربارهی شأن در افغانستان، با صدور بیش از ۸۰ فرمان، همهی حقوق زنان و دختران را از آنان سلب کرده است. زنان به دلیل این محدودیتها از زندگی عمومی حذف و خانهنشین شدهاند.
گفتنیست که روند مشورتهای تازهی سازمان ملل متحد، زیر عنوان «طرح موزاییک» برای آیندهی سیاسی افغانستان آغاز شده است.
این طرح که از سوی دفتر نمایندگی سازمان ملل (یوناما) راهاندازی شده، با هدف ایجاد یک چهارچوب فراگیر برای گفتوگو با تمامی «ذینفعان» طراحی شده است؛ اما از نگاه بسیاری از زنان و فعالان جامعهی مدنی، این طرح نهتنها پاسخی به بحران موجود نمیدهد؛ بلکه میتواند گامی در جهت «مشروعیتبخشی و عادیسازی» روابط جهانی با طالبان باشد.
این در حالیست که چندی پیش شماری از اعضای شبکهی مشارکت سیاسی زنان افغانستان نیز با اشاره به نقض گستردهی حقوق زنان، تصمیمهای اخیر جامعهی جهانی مبنی بر تلاش برای بهرسمیت شناختن گروه طالبان بهعنوان نمایندهی افغانستان در سازمان ملل را بهشدت محکوم کردند.