تلاش زنان برای جرم‌انگاری آپارتاید جنسیتی در افغانستان 

مسئله‌ی نقض حقوق بشر و تشدید محدودیت‌های طالبان بر زنان، باعث شده است که نزدیک به دو ماه اخیر، شماری از فعالان حقوق زن و مدافعان حقوق بشر در هماهنگی با نهادها و اشخاص آگاه در حوزه‌ی حقوق بین‌الملل، در تلاش‌ این باشند تا «آپارتاید جنسیتی» در افغانستان، به‌رسمیت شناخته شود و این زنان، با راه‌اندازی کارزاری در سراسر جهان، خواستار تدوین این جنایت در کنوانسیون جرایم علیه بشریت از سوی سازمان ملل متحد، استند.

‏صحفه‌ی رسمی «آپارتاید جنسیتی» که با همکاری مدافعان حقوق بشر و فعالان حقوق زن افغانستانی و ایرانی، ایجاد شده است، با برگزاری نخستین نشست آنلاین این کارزار، در برگه‌ی اجتماعی اکس ودر واکنش به حذف، سرکوب و تشدید محدودیت و محرومیت‌های زنان توسط طالبان، گفته است که اقدامات این گروه، غیرانسانی، ارتکاب‌یافته در چهارچوب یک رژیم سازمان‌یافته، سرکوب و سلطه‌ی یک گروه نژادی مشخص بر گروه و یا گروه‌های نژادی دیگر، سرکوب و سلطه‌ی یک گروه جنسیتی بر گروه و یا گروه‌های جنیستی دیگر است. 

شکریه بارکزی، عضو پیشین شورای ملی کشور، در سخن‌رانی در این نشست بر اتحاد زنان ایران و افغانستان در این کارزار و برای پیش بردن اهداف این کمپاین، تاکید کرده و گفته است: «بسیار مهم است که کنار هم قرار بگیریم».

از سوی هم مسیح علی‌نژاد، مدافع حقوق زنان ایرانی، و یکی از پیش‌تازان راه‌اندازی «کارزار اتحاد علیه آپارتاید جنسیتی»، در نشست آنلاین این کمپاین گفت: «این کارازار مال من نیست، متعلق به تک زنانی است که ممکن است سلبریتی نباشند اما سرمایه‌های این جنبش هستند. من فقط علیه سکوت خودم قیام کردم. پیش از من زنان بسیار زیادی از این مفهوم استفاده کردند و از آنها آموختم. ما زنان ایرانی و افغانستانی در ساخت بین المللی نه فقط به‌خاطر هم‌دلی بلکه به‌خاطر هم‌ سرنوشتی و صلح در منطقه باید کنارهم بایستیم و آپارتاید جنسیتی طالبان و جمهوری اسلامی رو جرم‌انگاری کنیم».

کارزار اتحاد علیه آپارتاید جنسیتی، در برابر حکومت طالبان و رژیم اسلامی در ایران و رفتارهای این حکومت‌ها در علیه زنان، ایجاد شده است. برای اولین‌بار زنان این دو کشور با اتحاد هم‌دیگر و یک صدا برای مبارزه با خشونت‌های مبتنی بر جنسیت، مبارزه می‌کنند. 

در همین حال، نرگس از فعالان این کارزار نیز اظهار داشت که زنان در ایران و افغانستان، با مسایل یک‌سانی روبه‌رو استند. او با توجه بر اهمیت شبکه‌های اجتماعی بر گسترش صدای زنان افزوده است: «اگر این فضای مجازی نبود شاید متوجه نمی‌شدیم که چقدر به‌هم نزدیکیم».

نرگس، تجربه‌ی بدرفتاری جنسی را در ایران داشته که در سخن‌رانی خود نیز چنین بیان کرد: «من در ایران مورد تجاوز قرار گرفتم و زمانی‌که با گواهی رفتم کلانتری از من جا[مکان] را پرسیدند. یادم رفته بود و گفتم نمی‌دونم. کیفم را گشتند و سیگار را دیدند و گفتند کرم از درخته. این بدترین ضربه‌ای بود که من خوردم. این خودش نمودی از آپارتاید جنسیتی است».

علاوه بر این، فریما نوابی، ⁦پژوهش‌گر سیاسی، برگزاری این کارزار را بسیار مهم دانسته و گفته است که آنان از رنج و تجربه‌ی زنان در افغانستان و فعالیت‌های‌شان، در این کارزار با اتحاد زنان در حال مطرح کردن موضوع آپارتاید جنسیتی در فضایی بین‌المللی، استند. 

فاطمه اعتمادی، فعال زن افغانستانی و عضو رهبری جنبش زنان افغانستان، هم‌چنین در این نشست اظهار داشت که زنان در افغانستان، به‌ جرم آزادی خواهی شکنجه و زندانی می‌شوند. او افزود: «یکی از همکارانم به‌جرم اعتراض و مطالبه‌ی حقوق، روی دستانم جان داد. انگشت همکارم جلوی چشمانم بریده شد. امیدوارم زنان در جهان بتوانند کنار هم بایستند تا این ظلم ختم شود».

تلاش‌ها برای به‌رسمیت شناسی آپارتاید جنسیتی در حالی‌ست که ‏⁦‏⁦ نمایندگی همیشگی افغانستان در جینوا، با نشر اعلامیه‌‌ای گفت که پس از بررسی‌های همه جانبه‌ی وضعیت حقوق بشری در افغانستان، این شورا توانسته است به مستندهای از  نقض حقوق‌بشر؛ به‌ویژه حقوق زنان، دختران و اقلیت‌های قومی و مذهبی را از سوی طالبان، تهیه کند. هم‌چنین گفته است که ۲۴۳ توصیه از سوی ۷۰ کشور نشان دهنده‌ی بدتر شدن اوضاع حقوق‌ بشری در افغانستان است.