گزارش سازمان ملل از بازگشت زنان افغانستانی: با معامله‌ی جنسی در برابر نیازهای اولیه روبه‌رو می‌شوند
آی‌نور سعیدپور
هم‌زمان با افزایش اخراج مهاجران افغانستانی از ایران و پاکستان، سازمان ملل از بازگشت زنان و دختران به کشوری که از همه‌ی حقوق شان محروم اند، ابراز نگرانی کرده و گفته که آنان پس از بازگشت به افغانستان در معرض خشونت‌های جنسیتی، ازدواج اجباری و زودهنگام، قاچاق انسان و معامله‌ی جنسی در برابر نیازهای اولیه‌ی شان روبه‌رو می‌شوند.
این گزارش، به تازگی از سوی گروه کاری «جنسیت در اقدام‌های انسان‌دوستانه» که توسط نهاد زنان سازمان ملل و صندوق جمعیت سازمان ملل رهبری می‌شود، تهیه شده است.
یافته‌های این نهادها، نشان می‌دهد که از سپتمبر ۲۰۲۳ تا اکنون بیش از ۲.۴۳ هزار مهاجر افغانستانی از ایران و پاکستان به افغانستان بازگشت داده شده که این وضعیت نیازهای انسان‌دوستانه در افغانستان را تشدید کرده و بیش‌ترین آسیب را زنان متحمل می‌شوند.
زنان و دختران تقریباً نیمی از بازگشت‌کنندگان از پاکستان را تشکیل می‌دهند، در حالی که سهم آنان در میان بازگشت‌کنندگان از ایران نیز به‌گونه‌ی پیوسته در حال افزایش بوده و در ماه جون به حدود ۳۰ درصد رسیده است.
بر اساس گزارش، زنان و دختران وارد کشوری می‌شوند که در آن، حقوق، امنیت و آینده‌ی شان با تهدیدهای جدی روبه‌رو است.
افزایش خطرهای حفاظتی
در گزارش آمده که زنان بازگشت‌کننده با افزایش خطر خشونت مبتنی بر جنسیت، ازدواج اجباری و زودهنگام، قاچاق انسان و سکس در برابر نیازهای اولیه روبه‌رو اند که این همه، در نتیجه‌ی نبود منابع اولیه بدتر شده است.
یک امدادگر در کندهار گفته: «بیوه‌ای با چهار دختر می‌خواست ببیند آیا می‌تواند یکی دو دخترش را بفروشد تا پولی برای زنده‌ماندن پیدا کند.»
نهادهای انسان‌دوستانه از کم‌بود شدید مکان‌های امن و خدمات بهداشت روانی و روان‌اجتماعی خبر داده به‌ویژه در گذرگاه‌های مرزی که زنان بیش‌تر در حالت سردرگمی و پریشانی وارد کشورشان می‌شوند.
سرپناه، معیشت و آموزش
به گفته‌ی سازمان ملل، زنان و دختران بازگشته در سراسر افغانستان، نیازهای اصلی شان را سرپناه، آموزش و درآمد عنوان کرده اند.
یکی از زنان بازگشت‌کننده در ننگرهار گفته: «ما به مکانی برای زندگی، فرصتی برای آموزش و راهی برای درآمد نیاز داریم.»
بر اساس گزارش، تنها ۱۰ درصد از خانواده‌های زن‌سرپرست در سرپناه‌های دایمی زندگی می‌کنند و نزدیک به ۴۰ درصد در معرض اخراج از محل زندگ ی‌شان قرار دارند.
در هرات، ۷۱ درصد زنان از مشکل‌های مربوط به کرایه خانه شکایت دارند و ۴۵ درصد از خانواده‌های زن‌سرپرست در خانه‌های نامناسب زندگی می‌کنند.
چشم‌انداز آینده
سازمان ملل گفته با توجه به پیش‌بینی ادامه‌ی بازگشت‌های اجباری، نهادهای انسان‌دوستانه خواهان گسترش خدمات پاسخ‌گو به نیازهای جنسیتی، از جمله مکان‌های امن، خدمات بهداشت روانی، حمایت معیشتی و دست‌رسی به آموزش هستند.
نهاد زنان سازمان ملل و شریک‌های آن خواستار افزایش بودجه و پشتیبانی پایدار بین‌المللی برای پاسخ‌گویی به نیازهای فوری و بلندمدت زنان و دختران افغانستانی بازگشت‌کننده شده‌اند.
