«زور و تهدید طالبان»؛ بیش از هزار زن هراتی از مراسم اعتکاف محروم شدند

پس از آن‌که طالبان، با وضع محدودیت‌های گسترده‌ بر حقوق زنان و دختران در هرات، فضای آزادی را برای آنان تنگ‌تر کردند؛ اکنون حتی حضور آنان در مراسم معنوی اعتکاف نیز با ممانعت روبه‌رو شده است. شماری از زنان در این ولایت می‌گویند که نیروهای «امر به معروف و نهی از منکر» طالبان، با تهدید و زور، بیش از هزار زن را از مسجدهای جغاره، جبرییل، محمدیه و صادقیه بیرون کرده‌اند.

رویا احمدی – [نام مستعار]، مسوول یک مسجد و باشنده‌ی ولایت هرات است. او می‌گوید که این اقدام تازه‌ی طالبان به محدودیت‌های بی‌پایانی که بر زندگی زنان در این ولایت تحمیل شده، افزوده و نشانه‌ای از ادامه‌ی “سرکوب” آزادی‌های فردی آنان است.

بانو احمدی می‌افزاید که هر ساله به همراه شوهر و دخترش برای ادای مراسم اعتکاف و عبادت به درگاه خداوند، به مدت سه شبانه‌روز در مسجد مشغول عبادت بوده است؛ اما ام‌سال با تهدید و زور از سوی نیروهای «امر به معروف و نهی از منکر» طالبان از مسجد بیرون کشیده شده است.

رویا گفته است که زمانی که نیروهای طالبان وارد مسجد شدند، بیش از ۶۰۰ زن و دختر جوان در حال عبادت بودند و با حالتی بسیار بد روانی مسجد را ترک کردند. او در مورد آن لحظه چنین می‌گوید: «ساعت نزدیک به اذان مغرب بود و روزه داشتیم. ناگهان نیروهای امر به معروف و نهی از منکر طالبان، چهار طرف مسجد را گشت‌زنی کردند. سپس به ما اخطار دادند که تا ساعت ۱۱ شب وقت داریم تا مسجد را ترک کنیم. آن لحظه، قلب‌مان از ترس و ناامیدی پر شد. حتی زنانی بودند که با شنیدن این خبر دچار ضعف شدند».

بانو احمدی بیان می‌کند که وضعیت روانی‌اش در حال حاضر بسیار آشفته است و پیش از این هرگز چنین حالت «بد و ناامید کننده‌ای» را تجربه نکرده است. او ادامه می‌دهد: «در همان لحظه، احساس کردم دنیا بر سرم خراب شد. همه زنان با اشک و فریاد می‌گریستند و حتی مردانی که برای حفاظت از مسجد در آن‌جا حضور داشتند، از شدت ناراحتی اشک می‌ریختند. هیچ چیز خوب نبود. روان من به شدت تضعیف شده و تاکنون هرگز چنین تجربه‌ای نداشته‌ام. شب و روز با دخترم یک‌جای گریه می‌کنیم. هیچ آرام و قرار نداریم».

هم‌چنان برخی دیگر از زنان نیز اين اقدام طالبان را به‌شدت محکوم کرده و آن را خلاف اصول دینی می‌دانند. آنان بر این باورند که چنین اقدام‌هایی نه‌تنها با آموزه‌های اسلامی؛ بلکه با کرامت انسانی و حقوق فردی آنان نیز در تضاد است.

نرگس همدم – [نام مستعار]، یکی دیگر از معتکفین زن است که از سوی طالبان از حضور در مراسم اعتکاف محروم شده است. او این اقدام طالبان را محکوم کرده و می‌گوید که در هیچ‌ کجا از قرآن‌کریم نیامده که زن از رفتن به مسجد برای عبادت منع شده باشد و اقدام‌های طالبان خلاف دین اسلام است.

بانو همدم می‌گوید که نیروهای «امر به معروف و نهی از منکر» طالبان، تاکنون هیچ دلیل قانع‌کننده‌ای برای این اقدام خود ارائه نکرده‌اند. او افزوده است که گروه طالبان به‌خاطر ترس از «بیداری و پیش‌رفت» زنان، آنان را در چهار دیواری خانه حبس کرده‌اند. او گفته است: «مسجد خانه‌ی خداست. هیچ دین و کتابی نگفته است که زنان اجازه‌ی عبادت را ندارند. من فکر می‌کنم که طالبان تنها به‌خاطر ترس از بیداری، استعداد بالا و توانایی پیش‌رفت زنان نمی‌خواهد که ما در جامعه حضور داشته باشیم».

نرگس می‌گوید که هر ساله حدود هزار و ۵۰۰ زن در مسجدها برای ادای مراسم اعتکاف حضور داشتند و از این طریق به عبادت و خودسازی می‌پرداختند؛ اما ام‌سال طالبان، با استفاده از دلیل‌های «پوچ» و با به کار بردن عباراتی هم‌چون «الحرام الحرام» تمامی این زنان را از فرصت عبادت محروم کردند. او گفته است: «طالبان با تهدید زنان را مجبور به ترک مسجدها کردند. این اقدام نه تنها به معنای محدود کردن آزادی مذهبی زنان است؛ بلکه نشان‌دهنده‌ی تداوم سیاست‌های سرکوب‌گرانه‌ی طالبان در برابر زنان است».

او از جامعه‌ی جهانی و سازمان‌های بین‌المللی می‌خواهد که دیگر در برابر سیاست‌های طالبان سکوت نکنند و به جای تماشا، به وضعیت دشوار زنان افغانستانی توجه کنند. وی هم‌چنان از این نهادها می‌خواهد که صدای این زنان «مظلوم» را بشنوند و در راستای تأمین حقوق آنان اقدام‌های مؤثر و فوری انجام دهند تا بتوانند به زندگی انسانی و باکرامت دست یابند.

نرگس در پیامی به طالبان گفته است که زنان و دختران هرگز در برابر محدودیت‌های وضع شده سر خم نمی‌کنند و استوارتر از گذشته به زندگی خود ادامه می‌هند. او گفت: «ما اقدام می‌کنیم، حرکت می‌کنیم و ناامید نمی‌شویم، چراکه زن افغانستانی ناامید نبوده، نیست و نخواهد بود».

در همین حال، مسوولان از ولسوالی انجیل ولایت هرات که به‌دلیل مشکلات امنیتی نخواستند نامی از آنان برده شود، می‌گویند که پس از پی‌گیری‌‌های فراوان، وزارت «امر به معروف و نهی از منکر» طالبان به آنان اعلام کرده است که حضور زنان در مراسم اعتکاف یک فعل «منکر» است.

آنان می‌افزایند که طالبان برای شان گفته‌اند که «حضور زنان در داخل مسجد‌ها امری نادرست است و به همین دلیل مانع از حضور آنان شدیم».

گفتنی است که همه ساله زنان و مردان اهل تشیع در روزهای چهاردهم، پانزدهم و شانزدهم ماه رجب، مراسم اعتکاف را در مسجد‌ها برگزار می‌کنند. آنان مدت سه شبانه‌روز به عبادت پرداخته و از خداوند طلب بخشش می‌کنند.

این در حالی‌ست که طالبان، با روی کارآمدن دوباره‌ی شأن در افغانستان، حدود ۸۰ فرمان محدود کننده بر زنان و دختران صادر کرده‌اند. اکنون زنان در این کشور از ابتدایی‌ترین حقوق شان از جمله حق اموزش، کار، سفر و تفریح محروم هستند.