معطلی معاش کارکنان زن؛ گامی دیگر برای به‌حاشیه‌راندن زنان

پس از آن‌که هبت‌الله آخندزاده، رهبر طالبان دستور داد که معاش زنان به پنج هزار کاهش یابد، اکنون وزارت معارف تحت کنترول این گروه دستور توقف دست‌مزد کارکنان زن در این وزارت را صادر کرده است. هم‌زمان با صدور این فرمان شماری از زنان و دختران که از سال‌ها مصروف تدریس در مکتب‌های دولتی بوده‌اند؛ می‌گویند که با شنیدن این خبر، دچار شوک و نگرانی شده‌اند.

با گذشت کم‌تر از یک ماه از کاهش دست‌مزد کارکنان زن در نهادهای مختلف دولتی در افغانستان، این‌بار حبیب‌الله آغا، سرپرست وزارت معارف طالبان دستور داده است که پرداخت معاش تمامی کارمندان زن در وزارت معارف، تا هدایت بعدی توقف داده شود. 

مکتوبی از سوی وزارت معارف طالبان در رسانه‌ها درز کرده که نشان می‌دهد که علت اصلی تعلیق پرداخت معاش کارمندان زن در وزارت معارف، مهلت برای ایجاد تغییرات در سیستم معاش‌ در این وزارت و ابهام درباره‌ی فرمان هبت‌الله آخوندزاده، رهبر طالبان درباره‌ی معاش کارمندان عنوان شده است. 

در مکتوب منتشر شده هم‌چنین آمده است: «در مورد اجرایی ماهوار مبلغ ۵ هزار افغانی، برای کارمندان طبقه اناث نیاز است تا یک سیستم مطابق به معاش تعیین شده تنظیم و عیار گردد که این تنظیمات به وقت و زمان بیشتر نیاز دارد».

توقف معاش و مجبوریت زنان برای ترک شغل

تازه‌ترین فرمان طالبان، نگرانی‌ها از آینده‌ی مبهم آموزش در افغانستان را افزایش داده است. برخی از آموزگاران زن در صحبت با خبرگزاری بانوان افغانستان می‌گویند که در پی فرمان تازه‌‌ای طالبان، تصمیم کناره‌گیری از شغل‌های شان را گرفته‌اند. آنان این تصمیم رهبر طالبان را «ظالمانه و دشمنی آشکار با آموزش» دانسته و سرنوشت آموزشی کشور را «نگران کننده» عنوان می‌کنند.

مینا شمس*، آموزگار در مکتب سلطان غیاث‌الدین در شهر مزار شریف است. او بیش از هفت سال می‌شود که مصروف تدریس است.

او که سال‌های زیادی از عمرش را در بخش آموزش و پرورش صرف کرده است، کاهش دست‌مزد کارکنان وزارت معارف، به پنج‌هزار افغانی او را نگرانی کرده است که چگونه هزینه‌ی مالی خانواده‌ی چهار نفری را تهیه کند. 

خانم شمس، کاهش معاش خود را شوکه کننده و نگران کننده خوانده و امأ اکنون با صدور مکتوب تازه‌‌ای از سوی رهبر طالبان، قرار است معاش او و سایر کارمندان زن در وزارت معارف توقف شود. 

او در صحبت با خبرگزاری بانوان افغانستان، می‌گوید: «وقتی مکتوب کاهش معاش کارمندان زن به ۵ هزار افغانی در ماه را دیدم، شوکه شدم. حیران ماندم با این معاش کرایه خانه بدهم یا شکم فرزندانم را سیر کنم. اما دیروز وقتی شنیدم قرار است دیگر همان ۵ هزار را نیز دریافت نکنم، به شدت نگران شدم».

این آموزگار، دانش‌آموخته‌ی ادبیات دری است. او ماهانه ۱۸ هزار افغانی معاش داشت که پس از روی کار آمدن طالبان، معاش وی به ۱۱ هزار افغانی تقلیل یافت و امأ چندی پیش با صدور فرمان رهبر طالبان، معاش تمامی کارمندان وزارت معارف به‌شمول مینا، به ۵ هزار افغانی کاهش یافت که در تازه‌ترین فرمان هبت‌الله، رهبر این گروه، این معاش اندک و ناچیز نیز به حالت معطل درآمده است. 

نادیه احمدی، آموزگار دیگر از کابل است. او پس از فرمان تازه‌‌ای رهبر طالبان، تصمیم ترک شغل اش را گرفته است. 

وضعیت بد اقتصادی حاکم در افغانستان و بیکاری او را مجبور کرده است که باوجود سن بالا و احساس درد در ناحیه‌ی زانو، امأ باز هم به تدریس ادامه داده است. امأ اکنون فرمان توقف معاش او را در دو راهی ترک شغل و ادامه‌ی تدریس به‌صورت رایگان قرار داده است. 

به گفته‌ی خانم احمدی، فرمان‌های مسدود کننده‌ی طالبان علیه زنان تازه‌گی ندارد. زیرا طالبان در اوایل به قدرت رسیدن نیز فرمانی را مبنی بر منع آموزش دختران بالاتر از صنف ششم صادر کردند. سخن‌گویان این گروه، این تصمیم را موقت خوانده و گفته بودند که «تا امر ثانی» مکتب‌های دخترانه باز خواهد شد. 

نادیه دیگر امیدوار نیست که دوباره معاش کارمندان زن پرداخت شود. به‌همین دلیل او می‌خواهد از شغل آموزگاری استعفا دهد. 

پس از روی کار آمدن طالبان، اغلب از کارمندان زن در نهادهای دولتی خانه‌نشین شده‌اند؛ اما در برخی از این نهادها هنوز زنان کار می‌کنند؛ از جمله در بخش معارف، بخشی از آموزگاران زن به وظیفه می‌روند.

اکثریت کارمندان زن در ادارات دولتی پس از حاکمیت طالبان خانه‌نشین شده‌اند؛ اما در برخی ادارات هنوز زنان کار می‌کنند؛ از جمله در بخش معارف، بخشی از آموزگاران زن به وظیفه می‌روند.

مقام‌های طالبان می‌گویند که معاش تمامی کارمندان زن، از جمله کسانی‌که در خانه هستند، از سوی حکومت این گروه پرداخت می‌شود.

چندی پیش منابع در وزارت مالیه‌ی طالبان گفته بودند که فرمان هبت‌الله آخوندزاده تنها بر معاش کارمندان زن که خانه‌نشین اند، تطبیق می‌شود؛ اما در عین حال گفته می‌شود که این فرمان بر تمام از جمله داکتران زن اجرا می‌شود.

اکنون مقام‌های طالبان در مورد تازه‌ترین فرمان این گروه اظهار نظر نکرده‌اند.