آموزش دختران؛ جهان اسلام یک طرف، طالبان یک طرف

سازمان هم‌کاری اسلامی، با صدور قطع‌نامه‌ای بر رعایت و احترام به حقوق بشری به‌ویژه حق آموزش و کار زنان و دختران در افغانستان تاکید کرده است. این در حالی‌ست که طالبان در نزدیک به سه سال گذشته بر اساس تفسیرهای خودشان از شریعت و اسلام، حقوق و آزادی‌های اساسی شهروندان به‌ویژه زنان و دختران را سلب کرده است. شماری از دانش‌آموزان و دانش‌جویان نیز خواستار بازگشایی نهادهای آموزشی دخترانه استند. 

این قطع‌نامه پس از نشست دو روزه‌ی این سازمان که روز شنبه (۱۵ ثور) با حضور سران و وزیران خارجه‌ی کشورهای عضو در شهر بانجول، پایتخت گامبیا، برگزار شد، منتشر شده است.

سازمان هم‌کاری‌ اسلامی، در این قطع‌نامه‌ بر اهمیت احترام کامل به حقوق ‌بشر، به‌ویژه حق کار و آموزش زنان تاکید کرده و از کشورهای جهان خواسته است تا در این زمینه با طالبان ارتباط برقرار کنند.

درخواست سران کشورهای عضو سازمان همکاری اسلامی برای ارتباط با طالبان در زمینه‌ی آموزش و کار دختران در حالی مطرح می‌شود که این گروه پیش از این، هیچ یک از خواست‌های مردم افغانستان، جامعه‌ی جهانی و سازمان‌های بین‌المللی را در این زمینه نپذیرفته و آنرا مداخله در امور داخلی افغانستان عنوان کرده است.

هم‌زمان با خواست سازمان هم‌کاری اسلامی از طالبان مبنی بر رعایت حقوق زنان و دختران، شماری از زنان و دخترانی که در نزدیک به سه سال گذشته از تمامی حقوق شان به‌شمول کار و آموزش محروم‌اند، می‌گویند که به‌جای درخواست باید فشار حداکثری از سوی جامعه‌ی جهانی بر طالبان ایجاد شود. 

نسیمه، دانش‌آموز صنف یازدهم مکتب است. او در سومین سال آموزشی نیز بر اساس فرمان طالبان از آموزش به دور مانده است. نسیمه، بر این باور است که در این مدت سازمان‎های بین‌المللی و جامعه‌ی جهانی به‌گونه‌ی حداکثری بر طالبان فشار وارد نکرده است.

به‌ باور نسیمه، آنان باید به‌گونه‌ی آشکارا فرمان طالبان را در ضدیت با آموزه‌های دین اسلام اعلام کنند. افغانستان تنها کشوری در جهان است که زنان و دختران از آموزش و کار محروم اند؛ این دانش‌آموز نیز می‌گوید که تنها مردم افغانستان مسلمان نیستند که زنان و دختران باید از تمام حقوق شان محروم باشند. «ای سازمان باید واضح بگویه که آموزش دخترا مثل بچا فرض است. باید بگویه که قانون طالب خلاف قانون اسلام است. د کل دنیا فقط مردم افغانستان که مسلمان نیست.»

امیده، داشن‌آموزش صنف یازدهم مکتب در ولایت میدان وردک است. او نیز مانند میلیون‌ها دختر دیگر، از سه سال به این‌سو از آموزش محروم است. امیده، امیدوار بود که هم‌زمان با آغاز سال جدید آموزشی در ولایت‌های سردسیر به آنان اجازه‌ی بازگشت به مکتب داده شود؛ اما به گفته‌ی خودش با دوام محرومیت از مکتب، آخرین امیداش نیز ویران شده است.

او، در یکی از محروم‌ترین ولایت‌های افغانستان زندگی می‌کند. مکتبی که او تا پیش از به قدرت رسیدن طالبان مصروف آموزش بود، نه ساختمانی نداشت و نه مواد آموزشی؛ باوجود این محرومیت‌ها؛ اما او و شماری از دختران دیگر دست‌کم می‌توانستند در فضای باز، زیر باران و نور داغ آفتاب درس بخوانند.

امیده می‌گوید که دختران در ولایت میدان وردک، حتا پیش از به قدرت رسیدن طالبان با محدودیت‌های فرهنگی در زمینه‌ی آموزش مواجه بودند. به گفته‌ی وی، بسیاری از خانواده‌ها برای دختران شان اجازه‌ی مکتب رفتن را نمی‌دانند. 

در این ولایت، در بسیاری از ولسوالی‌های آن، مکتب‌ها فقط تا دوره‌ی متوسطه وجود دارد و دختران برای آموزش در دوره‌ی عالی باید به مرکز شهر بروند و یا پایتخت بروند که این آمر باعث ممانعت خانواده‌ها در زمینه‌ی آموزش دختران شده است.

امیده، خلاف نامش از آینده‌اش ناامید است. او در حاکمیت طالبان هیچ امیدواری برای آینده‌ی بهتری برای خود و دختران دیگر نمی‌بیند. باوجود این ناامیدی؛ اما بازهم آرزو کردن را فراموش نکرده است. امیده، آرزو دارد که خود و دختران سرزمین‌اش مانند تمام کشورهای دیگر حق کار و آموزش را داشته باشند.

شماری از فعالان حقوق زن، قطع‌نامه‌ای سازمان همکاری اسلامی در زمینه آموزش و کار زنان و دختران را تاثیرگذار عنوان کرده و می‌گویند که این اقدام نشان دهنده‌ی این است که تفسیرهای طالبان از دین و شریعت در زمینه‌ی ممنوعیت آموزش دختران نادرست است.

ترنم سادات سیدی، فعال حقوق زن می‌گوید که مردم افغانستان بیش‌تر از هر چیزی دیگری به سخنان «ملاها» باور و اعتقاد دارند. وی، تاکید می‌کند که سخنان آنان بیش‌تر بر مردم تاثیرگذار است. 

خانم سیدی می‌گوید، در حالی‌که طالبان مدعی بنیان‌گذاری «خلافت اسلامی» در افغانستان است؛ مخالفت سازمان هم‌کاری اسلامی با سیاست‌ها و رفتارهای این گروه با زنان و دختران نشان‌دهنده‌ی قانون‌های نادرست این گروه در زمینه‌ی حقوق بشری به‌ویژه حقوق زنان و دختران است.

وی، با تاکید می‌گوید که قطع‌نامه‌ای سازمان همکاری اسلامی مبنی بر حمایت از آموزش و کار زنان و دختران در افغانستان به نفع مردم و زنان افغانستانی در زمینه‌ی مبارزه برای حقوق شان است. خانم سیدی می‌افزاید که طالبان به نام دین مردم را «فریب» داده و حقوق اساسی شهروندان به‌ویژه زنان و دختران را سلب کرده است.

ترنم سیدی در این مورد می‌گوید: «طالب با نام اسلام مردم را فریب داده و تمام جنایت‌های را که انجام می‌دهد، تمام محدودیت‌ها و محرومیت‌های را که انجام می‌دهد به‌نام اسلام ختم می‌کنند».

این بار نخست نیست که سازمان همکاری اسلامی از طالبان می‌خواهند که به حقوق بشر به‌ویژه حقوق زنان و دختران احترام گذاشته و حق آموزش و کار آنان را نیز رعایت کند؛ پیش از این نیز شماری از سازمان‌های جهانی، جامعه‌ی جهانی و مردم افغانستان بارها خواستار لغو فرمان‌های محدود کننده‌ی طالبان شده است.

این گروه باوجودی‌که زنان را از تمامی حقوق شان محروم کرده است؛ اما با آن‌هم مدعی است که حقوق زنان و دختران را مطابق به شریعت اسلامی تامین کرده است. پیش‌تر ملاهبت‌الله آخندزاده، رهبر رژیم طالبان در فایل صوتی گفت که حقوق زنان نماد «دموکراسی و کفر» است.  

گفتنی‌ست که پانزدهمین نشست سازمان همکاری اسلامی و وزیران امور خارجه‌ی کشورهای عضو این سازمان روز شنبه (۱۵ ثور) در شهر بانجول، پایتخت گامبیا، شده بود.