برگزاری نمایش‌گاه “شام هرات” به‌هدف بازاریابی برای آثار هنری دختران
حدیث حبیب‌یار
یک زن جوان در شهر هرات با همکاری ۲۵ تن از دختران بازمانده از آموزش، نمایش‌گاه سه روزه‌ی را تحت عنوان “شام هرات” که در آن آثار هنری زنان و دختران را به‌نمایش گذاشته، برگزار کرده‌است. او هدف از برگزاری این نمایش‌گاه را حمایت از هنرمندان زن و معرفی آثار آنان به بازارهای جهانی خوانده و می‌گوید که این نمایش‌گاه با استقبال گرم زنان روبه‌رو شده است.
ماریا ثامر ارباب‌زاده، مسؤل نمایش‌گاه “شام هرات” به خبرگزاری بانوان افغانستان می‌گوید که در این نمایش‌گاه بیش‌از ۲۳۰ اثر که اکثریت آنان مربوط به زنان است به‌نمایش گذاشته شده‌است.
بانو ثامر افزوده‌است: “ما در این نمایش‌گاه آثار هنری زنان از جمله تابلو‌های نقاشی و خطاطی، ظرف‌های سفالی و صندوق‌های چوبی که توسط زنان و دختران تهیه شده‌است را به نمایش گذاشتیم”.
او با ابراز خرسندی می‌افزاید که حضور زنان و دختران در این نمایش‌گاه پر رنگ بوده و توانسته است که شمار زیادی از تابلو‌های این نمایش‌گاه را به قیمت مناسب به فروش برساند. “مردم با دیدن آثار ما تعجب می‌کنند که آیا هنوز هم چنین زنان هنرمندی در داخل کشور فعالیت دارند؟ ما تصور هم نمی‌کردیم که این‌گونه با تشویق زنان مواجه شویم”.
بانو ثامر هدف از برگزاری این نمایش‌گاه را ایجاد انگیزه برای زنان افغانستانی و معرفی آثار آنان به بازارهای جهانی عنوان کرده و می‌گوید که علاوه بر شهر هرات در برخی از کشورهای همسایه نیز این نمایش‌گاه را برگزار کرده است. “من در برخی از شهر‌های ایران نیز آثار زنان کشور خود را به نمایش گذاشتم. هدف من این است که در شرایط فعلی زنان از چهار دیواری خانه بیرون آمده و جهان را با توانایی‌های خود آشنا بسازند.”
وی که بیش‌از ۲۵۰ هزار افغانی بالای این نمایش‌گاه هزینه کرده‌است از نبود نهادهای کمک‌کننده و دست‌رسی نداشتن به بازارهای جهانی شکایت دارد. “من تا کنون هیچ نوع حمایت مالی از سوی نهادهای مسؤل دریافت نکرده‌ام. نهادهای حامی اکنون باید شرایط زنان را درک کرده و از هیچ نوع تلاشی برای آنان دریغ نکنند. اگر حمایت شویم، شاید خیلی زود به بازارهای جهانی دست پیدا کنیم”.
تلاش دختران برای دور زدن محدودیت‌های طالبان
در این نمایش‌گاه ۲۵ دختر جوان که پس‌از مسدود شدن دروازه‌های مکتب و دانشگاه‌ها به هنر‌های نقاشی و خطاطی رو آورده‌اند، آثار خود را به نمایش گذاشته‌اند. آنان می‌افزایند که تحت هیچ شرایطی از تلاش برای یک آینده‌ی روشن دست بر نمی‌دارند.
مریم مونس، دانش‌جوی دانشکده‌ی حقوق دانشگاه هرات و یکی از نقاش‌ها در این نمایش‌گاه می‌گوید که با روی آوردن به هنر نقاشی توانسته‌است از افسردگی و خانه‌نشینی فرار کند و برای خود آینده‌ی درخشانی را رقم بزند.
او گفت: “زمانی که دروازه‌‌ی دانشگاه به روی من بسته شد، ناخداگاه به‌خاطر دوری از خانه‌نشینی به هنر نقاشی رو آوردم. اکنون هنر در زندگی من مانند شمعی است که هر زمانی در تاریکی به سر می‌برم، می‌آید و راه من را روشن می‌سازد”.
بانو مونس، برگزاری چنین نمایش‌گاه‌های را مفید خوانده و می‌افزاید که به نمایش گذاشتن آثار هنری، علاوه‌بر زنده ساختن فرهنگ این ولایت به هنرمندان زن کمک می‌کند تا راه بیرون رفت از مشکل‌های اقتصادی خود را پیدا کنند.
“من فکر می‌کنم تلاش هنرمندان بوده‌است که همواره هرات به‌عنوان شهر “علم و فرهنگ” یاد می‌شود. با برگزاری این نمایش‌گاه ما نام برخی از هنرمندان سابق هرات را زنده کردیم. علاوه‌بر این نمایش‌گاه “شام هرات” باعث شد که ما آثار خود را به فروش برسانیم و از لحاظ اقتصادی مشکل‌های خود را حل کنیم”.
هم‌چنان شرمیلا نوری، نقاش و یکی دیگر از دانش‌جویان دانشکده‌ی حقوق، بیان می‌کند که پس‌از تلاش‌های زیاد محدودیت‌های طالبان را دور زده و مدت یک سال می‌شود که با فروش آثار هنری‌اش مصارف زندگی خود را تأمین کند.
او افزوده‌است: “زمانی‌که طالبان مانع رفتن من به دانشگاه شدند، دختری افسرده و ناامید در گوشه‌ی از خانه بودم. در صدد این برآمدم تا خود را از این وضعیت بیرون بی‌آورم. دقیقا هنر نقاشی دریچه‌ی شد، برای رسیدن به آرزوهایم و اکنون خوشحالم که با این هنر به خودکفایی رسیدم”.
بانو نوری از زنان و دختران افغانستانی می‌خواهد که تحت هیچ شرایطی تسلیم محدودیت‌ها نشوند و به‌خاطر کشف استعدا‌های خود به هنر‌هایی مانند نقاشی و خطاطی رو بیاورند. “من هم یک دختر افسرده و نا امید بودم، تا این که راهی برای زنده‌کردن امید‌ها و آرزوهایم پیدا کردم. از دختران کشور خود می‌خواهم که از خانه بیرون شوند و به‌خاطر هر آن‌چه که آرزوی شان است، تلاش کنند”.
تاثیر محدودیت‌های طالبان،بالای وضعیت اقتصادی زنان
شماری از هنرمندان و بازدیدکنندگان در این نمایش‌گاه، خواستار معرفی آثار زنان به کشورهای جهانی شده و تاکید کرده‌اند که گروه طالبان هرچه زودتر باید ممنوعیت‌های کاری و آموزشی را از سر راه زنان و دختران بردارند.
صدف رحمانی، دانش‌جوی دانشکده‌ی هنرها که با تسلط دوباره‌ی طالبان بر افغانستان از ادامه‌ی آموزش محروم شده‌است به این خبرگزاری می‌گوید که نبود فروشات و دست‌رسی نداشتن به بازارهای جهانی و وضع محدودیت‌ها، تاثیری “بدی” را بالای وضعیت اقتصادی زنان این کشور گذاشته‌است.
“زمانی که از لحاظ روحی و اقتصادی به یک هنرمند توجه صورت نگیرد و با محدودیت‌ها دست‌وپنجه نرم کند، بدون شک که انگیزی برای کار کردن نمی‌ماند. ما هنرمندان زمانی که یک اثر را شروع می‌کنیم به امید روزی هستیم که با قیمت مناسب به فروش برسانیم. اگر وضعیت زنان این گونه دوام پیدا کند، پس هیچ یک حاضر به خرید تابلو‌های نقاشی نخواهند شد”.
او که مدت پنج سال می‌شود مصروف هنر نقاشی است، از زنان و دختران افغانستانی می‌خواهد که با تلاش و پشت کار خود را به هدف‌های شان نزدیک کنند و در برابر هیچ شرایطی زانو نزنند. “من از دختران بازمانده از آموزش می‌خواهم که به هر هنری که علاقه دارند در پی آن بروند، تا به هدف‌های خود برسند”.
در همین حال بازدیدکنندگان در این نمایش‌گاه نیز از وضع محدودیت‌های طالبان بالای زنان ابراز نگرانی کرده‌اند. نرگس فروتن، بازدیدکننده، خطاب به طالبان می‌گوید که زنان افغانستانی، خاموش شدنی نیستند و هیچ حکومتی توان نابود کردن استعداد‌های آنان را ندارد.
او افزود: “باید بگم که اگر طالب می‌خواهد زن افغانستانی را خاموش کند، تنها راه آن زنده به گور کردن است، در غیر آن ما هرگز خاموش نمی‌شویم. از یک راه نشود از راه دیگری حتما توانای‌های خود را به رُخ طالب و هم فکرانش می‌کشیم”.
بانو فروتن از کشورهای جهانی می‌خواهد که به زنان این کشور تحت حاکمیت طالبان توجه کنند و نگذارند که استعدا‌های آنان با محدودیت‌ها طالبان نابود شود. “من از جهان می‌خواهم که اکنون دست زنان افغانستانی را بگیرند و آنان را از سیاه‌چالی بنام حکومت طالبان بلند کنند. امیدوارم روزی آثار زنان کشورم در نمایش‌گاه‌های بین‌المللی مورد استقبال قرار گیرد”.
مسؤلان این نمایش‌گاه هم‌چنان از طالبان می‌خواهند که جهت رشد اقتصادی کشور، زمینه‌ی کار را برای زنان و دختران افغانستانی فراهم کند.
