از خشونت طالبان تا مقاومت زنان
آینور سعیدپور
بخش زنان سازمان ملل متحد به حمایت از مبارزهی زنان و دختران افغانستانی برای دستیابی به حقوق شان تاکید کرده است. این سازمان گفته است که جنبشهای اجتماعی در سطح جهان نقش تغییردهنده و تکاندهنده را دارند و جنبشهای حقوق زنان در افغانستان نیز جز این جنبشهاست. بخش زنان سازمان ملل متحد همچنان تاکید کرده که مبارزهی زنان افغانستانی برای آزادی و برابری، نسلها را در بر میگیرد. در همین حال شماری از جنبشهای اعتراضی زنان در افغانستان، با اشاره به سرکوب حرکتهای مدنی تاکید دارند که طالبان میخواهند میان مردم ترس و وحشت را نهادینه کرده، صدای مردم و زنان را نیز خاموش کند.
بخش زنان سازمان ملل متحد با نشر گزارشی، کاهش دسترسی زنان و دختران را به فضا و زندگی عمومی پس از تسلط طالبان بر افغانستان بررسی کرده است.
این سازمان گفته است که وضعیت زنان و دختران در افغانستان نشان دهندهی این است برابری جنسیتی با چه سرعتی میتواند ناپدید و معکوس شود؛ درحالیکه جهان نظارهگر آن است.
در بخش از این گزارش آمده است، در حالیکه بیرون رفتن از منزل برای بسیاری از زنان در سطح جهان یک امر عادی است؛ اما برای زنان و دختران افغانستانی یک امر فوقالعاده است. بخش زنان سازمان ملل متحد با اشاره به محدودیتهای موجود تاکید کرده که زنان افغانستانی با وجود تمام این چالشها راههایی را برای ایجاد امید پیدا کردهاند.
به گفتهی این سازمان، زنان افغانستانی هنوز در حال تشکیل گروههای جدید جامعهی مدنی برای رفع نیازهای جامعه، راهاندازی مشاغل و ارایه خدمات صحی، آموزشی و حفاظتی هستند.
بخش زنان سازمان ملل تاکید کرده زنان افغانستانی از حق خود برای زندگی کامل و برابر با کرامت چشم پوشی نخواهند کرد.
همزمان با این شماری از فعالان حقوق زنان و زنان معترض نیز میگویند که آنان باوجود تهدیدها از سوی طالبان به مبارزهی شان برای دستیابی به حقوق و آزادیهای شان ادامه داده است. آنان میافزایند که طالبان برای ایجاد وحشت و ترس، حرکتهای مدنی و دادخواهی زنان و دختران را سرکوب میکند.
نرگس سادات، فعال حقوق زن و از زنان معترض میگوید که زنان و دختران در مقابل «ظلم، جنایت و استبداد» گروه طالبان سکوت نکرده و بهگونهی دوامدار باوجود سرکوب، تهدید و حتا زندانی شدن به مبارزههای شان برای دستیابی به حقوق و آزادیهای شان ادامه داده است.
این فعال حقوق زن، همچنان میافزاید که زنان در مبارزه در برابر طالبان در نزدیک به سه سال گذشته در میدان تنها گذاشته شده و هیچ کشور و سازمانی از زنان بهگونهی آشکارا اعلام حمایت نکرده است. وی تاکید میکند که سازمان ملل تنها با نشر بیانیهها اکتفا کرده و نظارهگر وضعیت زنان و دختران بوده است.
خانم سادات، با تاکید میافزاید که اگر سازمان ملل و سایر سازمانهای حقوق بشری میخواهد که مبارزهی زنان را عنوان مبارزهی جهانی شناسایی کند، باید در کنار زنان و دختران افغانستانی ایستاده شده و از طالبان و سیاستهای سرکوبگر آنان حمایت نکند. وی، میگوید که سازمان ملل و کشورهای حامی حقوق بشر، باید با قطع کمکهای بیرونی و ایجاد فشارهای حداکثری بر طالبان از زنان و مبارزهی آنان حمایت کند.
نرگس سادات از زنان معترض که خود تجربهی زندان طالبان را دارد، میگوید که آنان، باوجود تمام این ترس، وحشت و تهدیدها بازهم به مبارزهی شان در برابر این گروه ادامه میدهند.
مریم معروف آروین، یکی از فعالان حقوق زن و مسوول جنبش شنبههای ارغوانی نیز میگوید که طالبان به آزادی بیان، آزادیها اجتماعی و فرهنگی اعتقاد و باور ندارند. به گفتهی وی طالبان با استفاده از ایجاد ترس و وحشت مردم افغانستان را سرکوب میکند.
خانم آروین افزاید که طالبان تمام تنوعها را سرکوب کرده و خواستار طالبانینیزهسازی جامعه است. وی، تاکید میکند که زنان و جنبشهای اعتراضی آنان بیشترین قربانی این سرکوبها شده است. «طالب، هیچگاه فکر نمیکند که زن مساوی به انسان باشد؛ همانطوری که مرد مساوی به انسان است. یعنی به برابری زن و مرد طالب باورمند نیست. طالب همیشه باور این است که زن یک جنس ضعیف است و زن باید در خانه باشد، در زن اجتماع نباید باشد. زن در سیاست نباید باشد. زن در جامعه نباشد و زن یک جنس منفور برای طالبان است».
خانم آروین با اشاره به سرکوب اعتراضهای زنان، میافزاید که طالبان از بیداری مردم و شکلگیری قیام ملی در برابر شان میترسند و نمیگذارند که مردم در برابر سیاستهای شان دست بهاعتراض بزنند. «آگاهی و فن را از مردم افغانستان میگیرد. از دین و شریعت چماق و شلاق ساختند و فرق مردم افغانستان میکوبند».
این فعال حقوق زن و زن معترض با اشاره به گزارش بخش زنان سازمان ملل متحد میافزاید که این سخنان بارها از سوی سازمان ملل و کشورهای تمویل کنندهی این سازمان بیان شده؛ اما هیچ گامی عملی برای حمایت از زنان افغانستانی از سوی آنان برداشته نشده است.
خانم آروین میگوید:«اگر سازمان ملل بر همین باور است که مبارزه برای زن افغانستانی، مبارزه برای زنان جهان و مبارزهی جهانی است. پس باید اینها گامهای عملی را بردارند. بیشتر از دیروز باید بر طالبان فشارهای بیشتر وارد کند. از نگهداری طالبان در قدرت دست بردارند».
بخش زنان سازمان ملل متحد گفته است که طالبان در بیش از دو سال گذشته، 80 فرمان صادر کرده است که 54 مورد آن مستقیماً زنان و دختران را هدف قرار داده است. عقبگرد در بخش حقوق زنان و دختران در افغانستان بار دیگر پس از آن آغاز شد که طالبان پس از به دست گرفتن قدرت به زنان و دختران دستور دادند که در خانه بمانند. اکنون که بیش از دو سال از حکومت آنها میگذرد؛ زنان از رفتن به پارکها، ورزشگاهها و حمامهای عمومی منع شدهاند. آنان از ادامهی تحصیل فراتر از صنف ششم منع شدهاند.
بخش زنان سازمان ملل متحد نوشته است: «افغانستان تنها کشور در جهان نیست که حقوق زنان در آن نادیده گرفته میشود؛ اما آنچه در افغانستان اتفاق میافتد زنگ خطری برای همهی ماست، زیرا نشان میدهد که چگونه میتوان چندین دهه پیشرفت در زمینهی برابری جنسیتی و حقوق زنان را ظرف چند ماه از بین برد».
بخش زنان سازمان ملل متحد تاکید کرده که مبارزه برای حقوق زنان در افغانستان یک مبارزهی جهانی و یک نبرد برای حقوق زنان در همه جا است.