تکرار یک درد؛ اعلام نتایج کانکور ۱۴۰۳ بدون دختران
آینور سعیدپور

ادارهی ملی امتحانات تحت کنترول طالبان برای دومین سال متوالی نتیجهی آزمون کانکوری را اعلام کرد که در میان راهیافتگان به دانشگاهها نام هیچ دختری وجود ندارد. دخترانی که فارغ از صنف دوازدهم استند؛ ادامهی محرومیت آموزشی را “نگرانکننده، ناعادلانه و غمانگیز” عنوان میکنند.
سوره، یکی از صدها دختریست که در سه سال گذشته برایش فرصت شرکت در آزمون کانکور داده نشده است. او میگوید که با گذشت هر روز فرصتهای آموزشی برای آنان محدودتر شده و این وضعیت دختران محروم از آموزش را در معرض خشونتهای بیشتر قرار میدهد.
این دانشآموز از وضعیت پیشآمده، ابراز ناراحتی کرده و میگوید که سالهای گذشته روز اعلام نتایج کانکور برای دخترانی که در این آزمون شرکت کرده بودند “عید” بود؛ اما اکنون این روز برای آنان یادآور محرومیت براساس جنسیت و همچنان غمانگیز است.
از سوی دیگر خانم سوره میافزاید که با گذشت هر سال و ادامهی محرومیت آموزشی سنوسال دختران نیز بالاتر میرود و این وضعیت برای آنان نگرانکننده است. “هرسال که تیر میشه ما کلانتر میشویم. وقت درس خواندن ما میگذره. معلوم نیست که در آینده چی میشه.”
آزمون کانکور همه ساله از سوی ادارهی ملی امتحانات برای جذب دانشآموزان به دانشگاههای دولتی در سراسر کشور برگزار میشود. این آزمون یکی از بزرگترین آزمونهای کشور است. در سالهای اخیر جمهوری حضور وعلاقهمندی پسران و دختران برای پذیرفتهشدن در دانشگاههای دولتی افزایش یافته بود.
وزارت تحصیلات عالی نیز فرصتهای را برای افزایش پذیرش دختران در دانشگاههای سراسر کشور فراهم کرده بود. دختران بهگونهی آزادانه حق انتخاب رشتهی آموزشی در دانشگاهها را داشتند و هیچ محدودیتی برای شرکت آنان در این پروسه وجود نداشت.
حاکمیت مجدد طالبان، در کنار آسیبهای دیگر که بر زنان و دختران ایجاد کرد، حضور آنان را در آزمون کانکور نیز ممنوع کرده است. هرچند این گروه، یک سال به دختران اجازهی شرکت در آزمون کانکور را داد؛ اما انتخاب رشتههای مختلف برای آنان محدود شده بود.
زرفشان، نیز یکی دیگر از دانشآموزانیست که دو سال گذشته را در انتظار شرکت آزمون کانکور سپری کرده است.
این دانشآموز محرومیت دختران از شرکت در پروسههای آموزشی را “ناعادلانه” عنوان کرده و میافزاید که طالبان زنان و دختران انسان نمیشمارد. به گفتهی وی طالبان به برابری زن و مرد باورمند نیست. او میگوید که طالبان میخواهد زنان را در کنج خانه و “پستتر” از مردان نگهدارند.
زرفشان، با اشاره به حاکمیت دور اول این گروه میافزاید، طالبان میخواهند که زنان و دختران را دوباره به همان دوره برگرداند.
از سوی دیگر، برخی از فعالان حقوق زن بر اهمیت آموزش و پرورش تاکید کرده و میگویند که آموزش ابتداییترین حق هر فرد است که باید از آن بدون تبعیض جنسیتی، قومی و زبانی برخوردار باشند.
طاهره ناصری، فعال حقوق زن میگوید که طالبان به زنان و دختران دیدگاه “انسانی” نداشته و آنان را جنس درجه دوم محسوب میکند. وی میافزاید که طالبان در نزدیک به سه سال گذشته با صدور فرمانهای مختلف تلاش دارد که از هر راه ممکن زنان و دختران را محدود کرده و راههای پیشرفت آنان را بگیرد.
این فعال حقوق زن میافزاید که بیسوادی زنان، جامعه را بهسمت “نابودی” سوق میدهد و اینگونه طالبان نیز به آسانی میتواند خواستهای شان را بر مردم افغانستان تطبیق کند. “اگر زنان باسواد باشند، میفهمند که چگونه خانوادهی خود را با فهم و درک، مدیریت کند. گروه طالبان این گونه فرزندان آیند را به سمت افراطگرایی سوق داده نمیتواند.”
اداره ملی امتحانات امروز (۳۱ سرطان، ۱۴۰۳) نتایج کانکور را اعلام کرد.
براساس اعلان این وزارت اتلخان رحیمزوی از لیسهی عالی حبیبیهی کابل با کسب نمرهی ۳۵۹.۶۱، اول نمرهی عموی کانکور امسال شد و به دانشگاه طبی کابل راه یافت.