«در مذاکرات صلح، افغان‌ها تصمیم‌گیرنده نیستند»
حدود پنج ماه از آغاز مذاکرات صلح میان افغانان می‌گذرد، تا کنون تصویر روشنی از جریان این مذاکرات و نتیجه‌‌ی آن در دست نیست. زنان اما، چقدر نگران بدتر شدن وضعیت، پس پیوستن طالبان به حکومت اند. برای بحث بیشتر در این مورد، خبرگزاری بانوان افغانستان گفت‌وگویی را با ماریا بشیر، رئیس پیشین دادستانی هرات ترتیب داده است که در ادامه می‌خوانید.
پرسش: چرا زنان حاشیه‌نشینان مذاکرات صلح اند؟
پاسخ: من نگران این هستم که نشود زنان یک عقب‌گرد نگران‌کننده داشته باشند و ما تمام دستاوردهای خود را از دست بدهیم. جای نگرانی بیشتر این است که محسوس است تصمیم‌گیرنده، افغان‌ها نیستند. دلیل سکوت کنونی در میان مذاکره‌کنندگان نیز همین است که منتظر اند، سیاست‌های خارجی کشورهای سرنوشت‌ساز کدام مسیر را پیش می‌گیرند. در مورد زنان اما باید بگویم که زنان افغانستان به شانه و بازوی خود شروع کردند. اما متاسفانه اکنون در وضعیتی قرار گرفتیم که هم جامعه‌ی بین‌المللی و هم تمام کشورهایی که به افغانستان آمدند و خواستند دموکراسی را در افغانستان بیاورند، زمانی که پای منافع شان به میان آمد، آوردن دموکراسی واقعی را فراموش کردند. ترس زنان بیشتر از این است که صلح معاملاتی صورت گیرد و حق زنان پایمال شود. اما باز هم با در تغییراتی که در حکومت ایالات متحده آمده، امیدی هست که در توافق‌نامه بازنگری شود و نگذارند که حقوق زنان پایمال شود.
می‌خواهم بگویم که هم حکومت افغانستان و هم کشورهای بین‌المللی، از حقوق زنان استفاده‌ی ابزاری کردند تا کمک‌های دونرها و دولت‌های دیگر را داشته باشند.
پرسش: در آستانه‌ی مهم‌ترین تحول افغانستان که زندگی زنان بیشتر از هر گروهی تحت تاثیر قرار دارد، چرا زنان خاموش اند؟
پاسخ: در این قسمت بیشتر تقصیر خود زنان است ما در این چند سالی که امکانات وسیع داشتیم که یکی از آنان قانون اساسی است، مطابق این قانون می‌توانستیم بیشترین سازمان‌های سیاسی و احزاب را داشته باشیم که در راس آن زنان رهبر و سیاست‌مدار باشند و یک نهضت داشته باشیم که امروز می‌توانستند حرفی برای گفتن داشته باشند. اما با کمال تاسف زنان بیشتر زیر اعمال نفوذ مردان بودند و نقش‌های سمبولیک داشتند و بر اساس سهمیه‌بندی رفتند این مشکل از خود زنان است که نتوانستند انسجام داشته باشند.
پرسش: مذاکرات صلح در جریان است، نگرانی شما به عنوان زنی که در گذشته در بدنه‌ی حکومت کار می‌کردید، چیست؟
پاسخ: من به عنوان زنی که سال‌ها کار کردم و هنوز هم فعالیت‌های مدنی و اجتماعی دارم، در مورد وضعیت کنونی نگرانم، امروز ترورها، قتل‌های هدف‌مند و مشکلات موجود همه‌ی زنان را نگران کرده است.
پرسش: چقدر امیدوارید که دیدگاه طالبان در مورد زنان تغییر کرده باشد؟
پاسخ: من امیدوارم که سازمان‌های بین‌المللی حقوق بشر، حقوق زنان و تمام میثاق‌های بین‌المللی که افغانستان پای آن‌ها امضا کرده، متحدان افغانستان و قدرت‌های بزرگ حمایت کنند تا در افکار طالبان این تغییر ایجاد شود که قانون افغانستان و جمهوریت را بپذیرند.
پرسش: در صورتی‌که طالبان به حکومت بپیوندند، فکر می‌کنید، تکلیف قوانینی که به نفع زنان است، چه می‌شود؟
پاسخ: خوب وقتی ما پافشاری آن گروه را برای روی کارآمدن یک حکومت اسلامی می‌بینیم، آن‌ها تلاش خواهند کرد که تغییرات و تعدیلاتی را بیاورند اما من به عنوان یک شاگرد قانون کدام ماده‌ی که بر خلاف احکام دین اسلام باشد، نمی‌بینم.
ترتیب: سیمین صدف
